Tháng Sáu về quê Mẹ
Sen bát ngát cánh đồng
Hương dâng lên ngào ngạt…
Sáo vi vút triền sông
Trâu dắt trên đồng cỏ
Lom khom chú mục đồng
Hái sen từng nắm nhỏ…
(Trích bài thơ Chào tháng 6 - Đỗ Hương)
Trong oi nồng ngột ngạt ngày hè, mùa Sen đã đem đến một không gian mát lành với nồng nàn hương sắc. Không biết tự bao giờ, Sen đã trở thành một loài hoa mang nét đẹp thanh tịnh, cao quý được coi là quốc hoa của Việt Nam… Một loài hoa được đón đợi nhất mỗi khi hè về.
Là vùng quê có nhiều ao, hồ, đầm, không biết tự bao giờ, giống Sen hồng tự nhiên đã sinh trưởng, phát triển ở xã Thượng Trưng, huyện Vĩnh Tường và tồn tại đến ngày nay. Với anh Cao Văn Hùng - một người trồng Sen ở xã Thượng Trưng thì mùa hè dẫu nắng nóng gay gắt nhưng vẫn là mùa đẹp nhất trong năm bởi đó là mùa thu hoạch Sen.
Sen có một sức sống mạnh mẽ đến kỳ lạ, suốt những tháng mùa lạnh Sen ủ mình trong bùn lầy, chỉ đợi ánh nắng đầu hè và những cơn mưa rào đổ xuống là bừng dậy, tràn trề sức sống. Sen là loại cây rất dễ trồng, phù hợp với chất đất của các vùng đất thấp trũng.
Khởi nguồn từ sự say mê với vẻ đẹp của giống Sen cổ của quê hương mình, anh Hùng đã đầu tư trồng Sen trên diện tích 1ha ao hồ đầm của gia đình. Giống Sen mà anh đang lưu giữ là giống Sen cổ do cha ông mình để lại.
Sen được trồng 1 vụ/năm, bắt đầu từ tháng 2, sau 4-6 tháng có thể cho thu hoạch và thời gian thu hoạch kéo dài 3 tháng. Và không biết từ bao giờ, bên cạnh hiệu quả kinh tế thì Sen đã góp phần tạo môi trường sinh thái trong lành. Mùa Sen đến, trong khung cảnh yên bình của vùng quê, những đầm Sen nở rộ là bệ đỡ cho du lịch phát triển. Nắm bắt xu hướng của khách hàng, anh Hùng đã đầu tư một số hạng mục để biến đầm Sen của gia đình trở thành điểm đến của những du khách yêu và mến vẻ đẹp của hoa Sen.
Khi cái nắng vàng nhuộm khắp các nẻo đường, ngõ phố, cũng là lúc đất trời chuyển sang mùa Sen thơm ngát, dịu dàng và tinh khiết làm say đắm bao người. Mùa hè, đi ngang qua những đầm Sen, hít hà hương thơm dịu ngọt, mát lành khiến cho cái nóng dường như dịu lại. Loài hoa núp mình từ trong bùn lầy cứ lặng lẽ tỏa sắc hương mà thấm vào lòng người qua bao thế hệ. Khác với những loài hoa sớm nở tối tàn, hoa Sen chỉ nở 1 mùa rất ngắn trong năm, nhưng âm vang của hương sắc cứ ngân nga suốt bốn mùa.
Không chỉ được thưởng ngoạn vẻ đẹp của hoa Sen hay những sản phẩm từ hạt sen thì trà sen cũng là một thú vui tao nhã thu hút giới trẻ hiện nay. Với những người có niềm đam mê với trà, thì uống trà không đơn thuần chỉ là thức uống giải khát bình thường mà đó còn là một thú vui tao nhã.
Người Việt có rất nhiều loại trà được tẩm ướp khác nhau với những hương vị riêng nhưng điển hình hơn cả là Trà sen. Ra đời sớm nhất và nổi tiếng nhất vẫn là trà sen Tây Hồ. Sau đó ở những vùng trồng Sen trên cả nước cũng đã bắt đầu học và sáng tạo ra nhiều cách ướp trà khác nhau.
Trà Sen được ví như quốc túy của dân tộc và được gọi với cái tên “Thiên cổ đệ nhất trà”. Trà xanh và hương Sen dịu nhẹ kết hợp với nhau tạo nên một mùi thơm dễ chịu. Vị ngọt tỏa ra một mùi thơm tuyệt đẹp, êm dịu. Pha trà Sen là một quá trình phức tạp và đầy thử thách, đòi hỏi sự khéo léo tinh tế. Nâng chén trà được ướp hương sen trên tay, nhấp từng ngụm nhỏ và từ từ cảm nhận vị ấm nóng đang dần lan tỏa, màu xanh vàng trong vắt cùng với vị đượm nồng của hương trà quyện với mùi thơm dịu, thơm bền, tinh khiết của hoa sen phảng phất khiến cho lòng người trở nên lắng đọng, tĩnh lặng. Mọi thứ dường như dừng lại, những tất bật, lo toan trong cuộc sống hiện đại dần tan biến, lòng người như nhẹ đi và ngỡ ngàng trước vị thanh tao, nồng nàn của chén trà.
Sen lặng thầm dâng hiến vẻ đẹp thanh tao mà gần gũi, đến khi hoa tàn, lá rũ vẫn vẹn nguyên làn hương ngây ngất, luyến lưu. Hoa Sen, ngó sen, hạt sen, củ sen… cùng góp mặt vào đời sống bằng trọn vẹn tấm lòng. Có thể thấy rằng việc trồng sen, làm ra những sản phẩm từ sen đang là một hướng đi mang lại hiệu quả kinh tế cao cho người nông dân.
Những cánh hoa mộc mạc, ôm ấp lấy nhau bung toả hương dịu nhẹ, lá xanh bông trắng chen nhuỵ vàng, là hiện thân của một đạo lí sống của con người ở đời: dù ở gần bùn nhưng lại chẳng hôi tanh mùi bùn, dù ở những điều kiện bất như ý nhưng luôn thích nghi để tìm thấy giá trị của chính bản thân mình… Có lẽ cũng vì vậy, mà sen luôn có một vị đặc biệt trong tâm thức và trái tim của mỗi người dân Việt Nam.
Vươn mình tươi thắm đóa hồng sen
Dẫu chịu bùn tanh chẳng lụy hèn
Sống cõi vàng thau đầy cặn bã
Nhưng lòng trắng bạch khó nhơ đen.
Thùy Chung