Hành trình dài tới công lý của các nạn nhân chất độc da cam/dioxin Việt Nam tiến thêm một bước khi phái đoàn Việt Nam có phiên điều trần trước Tiểu ban châu Á-Thái Bình Dương và các vấn đề toàn cầu của ủy ban Đối ngoại Thượng viện Mỹ.
Ảnh hưởng và tác hại của chất độc da cam/dioxin lên sức khỏe con người và môi trường là điều vô cùng rõ ràng. Những sự thật hiển nhiên và bằng chứng khoa học gần 5 thập kỷ sau khi những lít chất độc đầu tiên này rải xuống nhiều vùng đất ở Việt Nam cũng như hơn 3 thập kỷ sau chiến tranh đã minh chứng điều đó.
Nhiều nhà khoa học thế giới cho rằng một “cuộc chiến tranh hóa học lớn nhất trong lịch sử loài người” đã diễn ra ở Việt Nam khi có tới hàng trăm triệu lít hóa học có chứa chất kịch độc dioxin rải xuống. Theo họ, dioxin là tác nhân gây ra hàng chục loại bệnh nguy hiểm cho con người như đẻ non, quái thai, ung thư, rối loạn các chức năng thần kinh, suy giảm hệ thống miễn dịch...
Hiện có khoảng 4,8 triệu người Việt Nam bị phơi nhiễm chất độc da cam/dioxin. Trong đó khoảng 3 triệu người, phần lớn là trẻ em, thanh thiếu niên đang hằng ngày hằng giờ phải chịu nỗi đau da cam/dioxin.
Tác hại của chất độc da cam/dioxin lên sức khỏe con người cũng đã được nhìn nhận tại chính nước Mỹ và các đồng minh từng đưa quân sang Việt Nam tham chiến trước đây. Chính phủ Mỹ đã cấp các khoản bồi thường và chăm sóc y tế cho gần nửa triệu cựu binh Mỹ đối mặt hàng chục loại bệnh có liên quan đến phơi nhiễm chất độc da cam/dioxin.
Tuy nhiên, cho đến nay Chính phủ Mỹ vẫn chưa thừa nhận tác hại của chất độc da cam/dioxin lên sức khỏe con người và môi trường. Lý do họ vin vào là “chưa có bằng chứng khoa học” bất chấp hàng triệu bằng chứng sống ở Việt Nam, ở Mỹ cũng như những cựu binh đồng minh của Mỹ từng tham chiến tại Việt Nam.
Dù chưa chính thức thừa nhận ảnh hưởng của chất độc da cam/dioxin lên sức khỏe con người và môi trường, song chính quyền Mỹ cũng đã buộc phải nhìn nhận “di sản chiến tranh” chưa được giải quyết này. Không chỉ bồi thường cho các cựu binh Mỹ và thân nhân chịu di chứng, chính quyền Mỹ đã có những hợp tác và viện trợ để giải quyết hậu quả chất độc da cam/dioxin tại Việt Nam.
Cùng với cuộc họp của ủy ban tư vấn hỗn hợp Việt-Mỹ, Nhóm đối thoại Mỹ-Việt, đơn kiện của nạn nhân da cam/dioxin Việt Nam lên tòa án Mỹ... phiên điều trần ngày 4-6 của phái đoàn Việt Nam là những bước đi không mệt mỏi trên hành trình tới công lý. Phát biểu tại phiên điều trần có chủ đề “Hoàn thành nghĩa vụ của mình, chúng ta cần làm gì để đề cập đến ảnh hưởng của chất độc da cam tại Việt Nam?”, Chủ tịch Tiểu ban châu á-Thái Bình Dương và các vấn đề toàn cầu Eni F. H. Faleomaveaga nhấn mạnh “nếu Chính phủ Mỹ làm điều gì sai thì phải chịu trách nhiệm và sửa chữa. Đừng coi như chưa từng có chuyện gì xảy ra”.
Hành trình tới công lý của các nạn nhân da cam/dioxin Việt Nam dù còn gian nan song nhất định sẽ tới đích. Chính quyền Mỹ không thể chối bỏ trách nhiệm của mình.
Theo ANTĐ