Múa Rồng từ rất lâu trong các lễ hội dân gian ở các vùng, miền phía Bắc. Ngày nay các lễ hội lớn trên mọi miền đất nước đều thấy múa rồng. Trong đó có những lễ hội tầm cỡ quốc gia: Giỗ tổ Hùng Vương ở Vĩnh Phú, kỷ niệm 995 năm Thăng Long ở Hà Nội, lễ hội Vua Lê ở Thanh Hóa , kỷ niệm Sài Gòn 300 năm…Tại Quảng Nam chỉ có trong vòng 8 năm kể từ năm 1998 đến nay đã có 40 lượt múa rồng phục vụ các lễ hội.
Trong đức tin tâm linh của người Việt, Rồng là biểu tượng cho sức mạnh và sự hưng vượng nên múa Rồng mặc nhiên trở thành một hình thức biểu lộ sự cầu mong phồn vinh thịnh vượng .Chính vì vậy mà qua thời gian và những biến đổi phát triển của cuộc sống con người lại càng phát huy sức sáng tạo trong việc phát triển loại hình nghệ thuật dân gian này ngày thêm phong phú, để đáp ứng những mong ước của mình ngày càng cao hơn. Nếu ngày xưa múa rồng chỉ để bầy tỏ sự vui mừng chào đón các ngày đại lễ, để cầu mong mưa thuận gió hòa, quốc thái dân an thì ngày nay múa Rồng còn bao hàm cả nội dung giáo dục tinh thần thượng võ, truyền thống uống nước nhớ nguồn, cầu mong giàu có, phát đạt.
Múa “biểu diển”:
Đây là lối múa đã từng được tổ chức tại sân vận động, sân UBMT Thị xã, sân Tân Thành - Cẩm An, sân Bãi làng-Cù Lao Chàm…của thị xã Hội An. Lối múa này cần một sân bãi rộng tối thiểu 30m x 30m cho một đoàn Rồng dài 30 mét. Đoàn rồng múa ở giữa, khán giả đứng xem xung quanh. Các điệu múa lần lượt được biểu diễn với kỹ thuật cao, tốc độ nhanh và có nhiều đoạn múa cao trào. Với lối múa này Rồng được biểu diễn nhiều điệu múa khác nhau không theo một kịch bản nhất định nên Huấn luyện viên Đoàn Rồng phải chỉ đạo trực tiếp cho người múa đầu rồng và dàn gõ gồm trống, chiêng, xõa.
Múa “diễu hành”:
Lối múa này thường diễn ra trong các đêm Trung thu, đêm Giao thừa, lễ đón danh hiệu Di sản văn hóa thế giới, danh hiệu anh hùng của thị xã Hội An. Rồng vừa múa vừa diễu hành qua các con đường nhỏ hẹp giữa hai dãy phố với ánh sáng mờ ảo lung linh đèn lồng và ánh đuốc lập lòe trong trung tâm phố cổ càng làm cho Rồng sống động hơn.
Múa “chào mừng”:
Đây là lối múa có nhiều điệu “tưng bừng”, “sôi nổi” tạo thành những điểm nhấn xen kẻ với những điệu múa lượn lờ, dính dắc, và ở cuối bài múa Rồng thường nhả phướn chúc mừng như trong các lễ: Kỷ niệm chiến thắng Núi Thành, chào mừng kỷ niệm giải phóng tỉnh Quảng Nam, khai mạc Đại hội TDTT, khai mạc hội chợ Quảng Nam, khai mạc triển lãm sinh vật cảnh Quảng Nam tại thị xã Tam Kỳ, khai trương công ty Manulife tại thành phố Đà Nẵng, khai mạc hội Tết nhiều năm tại Công viên cây xanh Đà Nẵng, chào đón 200 thanh niên Nhật ghé cảng Đà Nẵng năm 2005…
Múa “ phối hợp”:
Múa Rồng phối hợp với ca, múa, nhạc, xiếc trong chương trình khai mạc Tết nhiều năm tại Đà Nẵng, trong lễ mừng Thị xã lên thành phố tại Quảng Ngãi. Rồng múa phối hợp với lân, sư vào các đêm Trung thu tại Hội An, vào dịp giỗ Tổ Hùng Vương tại đền Báo Ân-Đại Lộc.
Múa “sân khấu hóa”:
Lối múa sân khấu hóa được thực hiện trên sân khấu, có kịch bản và nội dung kể về một huyền tích và được điều hành bởi một tổng đạo diễn . Thường thì tổng đạo diễn trao đổi với huấn luyện viên Đoàn Rồng về ý đồ người viết kịch bản để huấn luyện viên chọn lựa và chỉ đạo các điệu múa cho đoàn rồng. Tổng đạo diển sẽ ráp nối phần múa Rồng với các phần diễn xướng khác thành một chương trình tổng thể. Lối múa này đã được thực hiện thành công trong nhiều lễ hội lớn như : Lễ hội “ Quán Thế Âm Ngũ Hành Sơn” tại Đà Nẵng, “Quảng Nam hành trình di sản” tại thị xã Hội An, lễ hội “Văn hóa du lịch” thành phố Đà Nẵng….
Thực ra thì múa rồng ngày xưa và múa Rồng ở lễ hội của một số địa phương hiện nay (như Hội Đống Đa vào ngày mồng 5 Tết Nguyên Đán tại gò Đống Đa phía Tây Nam Hà Nội, lễ hội Chử Đồng Tử- Tiên Dung từ ngày 10 đến 13 tháng 2 ÂL tại Hưng Yên, hội Đền Than Bắc Ninh từ ngày 6 đến 11 tháng 10 ÂL..) là hình thức “Rước Rồng”. Múa Rồng là giai đoạn phát triển cao của Rước Rồng để trở thành nghệ thuật nên có nhiều “điệu múa” đặc thù như: Múa chào, múa tay quay, múa lượn sóng, múa chẻ đôi (rạch nước), múa vòng xoắn (hút nước), múa chụm thân (phun nước), múa lồng lộn (giỡn nước), múa chử chi (giỡn sóng)…
Tuy nhiên dù với điệu múa nào, đơn giản hay phức tạp cũng đều đòi hỏi tất cả các vận động viên của Đoàn Rồng phải đầy đủ thể lực, kỹ năng và trên hết là tính kỷ luật cao để “cả Đoàn trở thành một trong khi múa” thì Rồng mới toát ra được cái hồn, cái uy dũng , thần sắc.
Theo Trần Xuân Mã