Đột ngột có cảm giác tê hay yếu liệt ở mặt, tay hoặc chân, đột ngột không nói được, đột ngột đau đầu dữ dội, chóng mặt… đều có thể là dấu hiệu nhận biết một người bị đột quỵ.
Tai biến mạch máu não hay dân gian hay gọi là đột quỵ do chảy máu, tắc mạch máu não. Tình trạng này do nhiều nguyên nhân khác nhau, trong đó chủ yếu liên quan đến các bệnh lý chuyển hóa như cao huyết áp, xơ vữa thành mạch, béo phì, lối sống ít vận động, làm việc căng thẳng, tăng mỡ máu, đái tháo thường…
Bệnh nhân đột quỵ trẻ còn liên quan đến các yếu tố di truyền, có bất thường về mạch máu (như dị dạng máu mão não), hoặc tình trạng đông máu, dẫn đến nguy cơ vỡ mạch máu, hoặc tắc mạch máu gia tăng.
PGS.TS Đồng Văn Hệ, Giám đốc Trung tâm Phẫu thuật Thần Kinh, Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức (Hà Nội) cho biết tai biến mạch máu não ở người trẻ được cho là xảy ra ở người trước 50 tuổi, một số tác giả phân định trước 45 tuổi, một số nước trước 49 tuổi. Tỷ lệ người trẻ bị đột quỵ hiện có tăng cao hơn. Theo một số nghiên cứu trên thế giới, trước đây 10-15 năm tỷ lệ người trẻ bị tai biến mạch máu não chiếm không đến 5%, tuy nhiên nay tăng lên 15-20% tổng số người bị tai biến.
Tại Bệnh viện Việt Đức, các bác sĩ gặp khá nhiều người trẻ bị đột quỵ. Tương tự tại Bệnh viện Bạch Mai, Trung tâm Đột quỵ mới đi vào hoạt động được 20 ngày nhưng đã tiếp nhận 750 ca bệnh nhân đột quỵ. Đáng báo động trong số đó có 60 người có độ tuổi từ 18 - 44, chiếm tỷ lệ xấp xỉ 10%.
10% trong tổng số bệnh nhân đột quỵ tại Trung tâm Đột quỵ, Bệnh viện Bạch Mai là người trẻ.
Theo PGS.TS. Mai Duy Tôn, Giám đốc Trung tâm Đột quỵ, đ iều đáng tiếc cho những ca đột quỵ ở người trẻ là đến viện muộn. Kết quả là họ mất đi cơ hội vàng để phục hồi và để lại những hệ lụy đáng tiếc. Lý do của việc đến viện muộn là do người trẻ thường chủ quan, không nhận diện rõ các dấu hiệu điển hình của đột quỵ và không nghĩ là đột quỵ có thể xảy ra ở người trẻ tuổi.
Dấu hiệu nhận biết đột quỵ
Khi bệnh nhân bị đột quỵ não, các triệu chứng sẽ xảy ra ngay lập tức sau vài phút hoặc sau vài giờ.
Các dấu hiệu cụ thể gồm:
- Đột ngột có cảm giác tê hay yếu liệt ở mặt, tay hoặc chân (các triệu chứng thường xảy ra ở một bên của cơ thể - nửa người)
- Đột ngột không nói được, giọng nói bị méo hoặc bệnh nhân bị nói nhảm, vô nghĩa, không hiểu được lời nói
- Đột ngột mất thị lực, đặc biệt khi triệu chứng xuất hiện ở một bên mắt
- Đột ngột đau đầu dữ dội
- Chóng mặt, cơ thể bị mất thăng bằng hoặc không thể thực hiện vận động theo ý muốn…
Nếu bất cứ ai có biểu hiện bất cứ triệu chứng nào như trên, thậm chí không rõ ràng, ngay lập tức gọi cấp cứu 115, vận chuyển an toàn tới bệnh viện gần nhất tìm cơ hội điều trị trong giờ vàng để "cứu não".
Bên cạnh đó, theo PGS Tôn, khoảng 1/3 các ca đột quỵ xuất hiện sau khi có một hoặc nhiều cơn đột quỵ nhẹ hay còn gọi là cơn thiếu máu não thoáng qua. Cơn thiếu máu não thoáng qua xảy ra do tình trạng ngừng tạm thời việc cung cấp máu lên não. Các dấu hiệu như mất thị lực đột ngột, yếu một cánh tay hoặc chân trong ít phút có thể xuất hiện do các cơn thiếu máu não thoáng qua, sau đó khả năng vận động có thể sớm trở lại. Điều này tạo nên cảm giác chủ quan cho người bệnh, tuy nhiên sẽ rất nguy hiểm nếu bỏ qua. Đây thường là dấu hiệu cảnh báo sớm của bệnh lý đột quỵ não.
PGS. Tôn khuyến cáo, với với người trẻ, ngoài việc khám sức khỏe định kỳ để tầm soát các yếu tố nguy cơ như tăng huyết áp, bệnh lý rối loạn chuyển hóa, béo phì thì bỏ thói quen xấu, bỏ thuốc lá, rượu, sinh hoạt khoa học…
Theo Nam Phương/dantri.com.vn - Ngày 09/12/2020