Năm 1997, tỉnh Vĩnh Phúc được tái lập, ngay sau năm đó, huyện Tam Đảo được tách thành 02 huyện Tam Dương và Bình Xuyên theo Nghị định 36 ngày 09/6/1998 của Chính phủ. Từ ngày 01/9/1998, huyện Tam Dương chính thức được tái lập và đi vào hoạt động. Đây là sự kiện quan trọng xuất phát từ yêu cầu thực tiễn khách quan và đáp ứng nguyện vọng của Đảng bộ và Nhân dân trong huyện. Sau 25 năm tái lập, Tam Dương đã nỗ lực, phấn đấu khắc phục khó khăn, vượt qua thử thách, đạt nhiều thành tựu trên các lĩnh vực.
Ngay từ những năm đầu tái lập huyện, với tư duy đúng đắn, cách làm sáng tạo, phát huy tiềm năng, lợi thế của địa phương. Từ một huyện thuần nông với xuất phát điểm kinh tế thấp, Tam Dương trở thành điểm sáng về sản xuất nông nghiệp của tỉnh. Đặc biệt, chính khởi nguồn từ cây ngô Đông trồng bầu trên nền đất ướt ở Hợp tác xã Nông nghiệp Hợp Thịnh đã mở đầu cho phong trào sản xuất vụ Đông của tỉnh và toàn miền Bắc, góp phần tạo bước đột phá trong sản xuất nông nghiệp của Vĩnh Phúc và cả nước.
Phát huy truyền thống cách mạng, tinh thần đoàn kết, sáng tạo và ý chí tự lực, tự cường, vượt qua khó khăn, thử thách, 25 năm qua, Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân huyện Tam Dương đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng trên mọi lĩnh vực. Tốc độ tăng trưởng kinh tế bình quân tăng trên 20%. Cơ cấu kinh tế chuyển dịch đúng định hướng, tăng dần tỷ trọng ngành công nghiệp - xây dựng và thương mại - dịch vụ, giảm tỷ trọng ngành nông lâm nghiệp - thủy sản. Đến nay, ngành nông nghiệp chiếm 18,52%; ngành công nghiệp chiếm 61,56%; ngành thương mại dịch vụ chiếm 20,92%. Nếu như năm 1998, thu ngân sách Nhà nước trên địa bàn huyện chỉ đạt hơn 5,3 tỷ đồng, thì đến năm 2022 đã đạt hơn 400 tỷ đồng, gấp hơn 80 lần so với năm đầu tái lập. Thu nhập bình quân đầu người hết năm 2022 đạt trên 60 triệu đồng/người/ năm, gấp hơn 5 lần so với khi mới tái lập.
Nhận thấy lợi thế về đất đai thuận lợi cho phát triển nông nghiệp, Đảng bộ huyện đã đề ra nhiều chủ trương, giải pháp huy động nguồn lực đầu tư phát triển nông nghiệp. Những năm qua, ngành nông nghiệp luôn duy trì tốc độ tăng giá trị sản xuất bình quân hàng năm trên 4%. Các vùng sản xuất cây rau màu được duy trì, phát triển, đã hình thành một số vùng sản xuất nông nghiệp hàng hóa tập trung, ứng dụng công nghệ vào sản xuất, mang lại hiệu quả kinh tế cao ở các xã Vân Hội, Hoàng Lâu, An Hòa, Kim Long, thị trấn Hợp Hòa. Huyện đã triển khai Dự án phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao huyện Tam Dương và Dự án sản xuất và tiêu thụ sản phẩm rau quả an toàn tại Hợp tác xã nông sản Tam Dương. Các mô hình sản xuất rau an toàn theo tiêu chuẩn GAP, VietGAP được mở rộng.
Tính đến hết năm 2022, giá trị sản phẩm trồng trọt bình quân đạt 154 triệu đồng/ha/năm. Chăn nuôi tiếp tục duy trì là ngành mũi nhọn trong cơ cấu nông nghiệp và là thế mạnh của huyện Tam Dương. Những năm gần đây đã xuất hiện một số mô hình mới như: Nuôi bò sữa, lợn rừng, thỏ, chim bồ câu pháp, cá chép lai 3 máu, đã góp phần tích cực chuyển dịch giống cây trồng, vật nuôi trên địa bàn huyện. Toàn huyện hiện có gần 2000 gia trại và gần 250 trang trại chăn nuôi gia súc, gia cầm. Hiện nay, đàn gia cầm của huyện vẫn giữ được tổng đàn cao nhất trong toàn tỉnh.
Ở thời điểm tái lập huyện năm 1998, công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp Tam Dương được coi như “không có gì”. Để đẩy mạnh chuyển dịch cơ cấu kinh tế, giải quyết việc làm, nâng cao thu nhập đời sống Nhân dân, huyện Tam Dương đã quyết tâm thực hiện công tác giải phóng mặt bằng, đầu tư xây dựng hạ tầng, thu hút đầu tư phát triển công nghiệp. Đến nay, trên địa bàn huyện có 01 cụm kinh tế - xã hội và 02 khu công nghiệp được quy hoạch. Huyện đã khởi công xây dựng hạ tầng khu công nghiệp Tam Dương I, khu vực 2; Khu công nghiệp Tam Dương II khu A; cụm công nghiệp Hoàng Lâu, cụm công nghiệp Hợp Thịnh đang đẩy nhanh tiến độ bồi thường giải phóng mặt bằng để trong quý IV năm 2023 triển khai thi công. Phát triển công nghiệp dần trở thành động lực phát triển kinh tế của huyện. Giá trị sản xuất công nghiệp - xây dựng năm 2022 đạt trên 5000 tỉ đồng, tăng hơn 50 lần so với khi mới tái lập. Các sản phẩm công nghiệp chính như gạch ốp lát, gạch nung, giày da xuất khẩu có sự tăng trưởng nhanh, góp phần giải quyết việc làm cho hàng ngàn lao động và có đóng góp quan trọng cho ngân sách địa phương.
Xác định xây dựng nông thôn mới là một trong những nhiệm vụ trọng tâm trong phát triển kinh tế - xã hội, huyện Tam Dương đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo bố trí mọi nguồn lực đầu tư xây dựng nông thôn mới. Năm 2022 xã Vân Hội, xã Hoàng Hoa đã hoàn thành tiêu chí xã nông thôn mới nâng cao, thôn nông thôn mới kiểu mẫu; xã Hợp Thịnh đang hoàn thiện hồ sơ đề nghị UBND tỉnh xét, công nhận xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao năm 2022. Huyện tiếp tục chỉ đạo, thực hiện đạt chuẩn xã nông thôn mới nâng cao tại 03 xã Thanh Vân, Đạo Tú, Duy Phiên. Đến nay, huyện đã cơ bản hoàn thành 6/9 tiêu chí huyện nông thôn mới theo chuẩn giai đoạn 2021-2025.
Với quan điểm mọi người dân đều được thụ hưởng thành quả của sự phát triển, thực hiện các nghị quyết của Tỉnh ủy, HĐND tỉnh, huyện Tam Dương đã quyết liệt triển khai xây dựng Làng Văn hóa kiểu mẫu tại 3 địa phương: Thôn Chằm xã Hoàng Đan, thôn Chiến Thắng xã Đồng Tĩnh, thôn Viên Du Hòa xã Thanh Vân, quá trình triển khai nhận được sự đồng thuận cao của Nhân dân, cùng chung sức, đồng lòng xây dựng những miền quê thành nơi đáng sống.
Song song với phát triển kinh tế, huyện Tam Dương luôn quan tâm phát triển giáo dục, đào tạo. Hệ thống mạng lưới trường lớp từ mầm non đến phổ thông được đầu tư hoàn chỉnh. Cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy và học được đầu tư theo hướng chuẩn hóa, hiện đại phù hợp với từng cấp học. Huyện đang tập trung huy động các nguồn lực đầu tư xây dựng Trường THCS Tam Dương thành trường trọng điểm của huyện, làm cơ sở thúc đẩy nâng cao chất lượng giáo dục, nhất là giáo dục mũi nhọn. Công tác y tế, chăm sóc sức khoẻ Nhân dân có nhiều tiến bộ. Cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ khám chữa bệnh tại các cơ sở y tế được quan tâm đầu tư, nhiều kỹ thuật cao được triển khai đáp ứng nhu cầu khám chữa bệnh cho Nhân dân; 100% các xã, thị trấn được công nhận chuẩn quốc gia về y tế xã.
Lĩnh vực văn hóa, thể thao được quan tâm đầu tư, phát triển toàn diện. Phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hoá” đạt được những kết quả tích cực; các thiết chế, cơ sở vật chất văn hóa, thể thao từ huyện đến cơ sở được quy hoạch, đầu tư, nâng cấp xây dựng đưa vào hoạt động hiệu quả. Phong trào văn nghệ, thể dục thể thao quần chúng ngày càng phát triển sôi nổi, sâu rộng, thu hút đông đảo người dân tham gia thường xuyên. Các công trình văn hóa, di tích lịch sử văn hóa được đầu tư trùng tu, nâng cấp, bảo tồn. Các chính an sinh xã hội được quan tâm, phong trào đền ơn đáp nghĩa được chú trọng thực hiện, các chính sách đối với người có công, gia đình thương binh, liệt sỹ, đối tượng bảo trợ xã hội được thực hiện đầy đủ, kịp thời. Công tác giải quyết việc làm và thực hiện các chính sách giảm nghèo được quan tâm, tỷ lệ hộ nghèo đến nay chỉ còn 0,73%.
Với phương châm đảm bảo tốt quốc phòng, an ninh, tạo môi trường thuận lợi cho phát triển kinh tế xã hội, huyện luôn quan tâm xây dựng lực lượng vũ trang vững mạnh, toàn diện, xây dựng khu vực phòng thủ vững chắc. Duy trì nghiêm luyện tập, diễn tập phòng chống thiên tai, tìm kiếm cứu nạn, cứu hộ để chủ động ứng phó với mọi tình huống. Hoàn thành 100% chỉ tiêu tuyển quân hàng năm, đảm bảo dân chủ, công khai, công bằng, đúng luật. Phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc được triển khai sâu rộng, lực lượng công an thực hiện tốt các biện pháp phòng ngừa, phát hiện, đấu tranh ngăn chặn, trấn áp các loại tội phạm, đảm bảo an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội.
Xác định phát triển kinh tế là nhiệm vụ trọng tâm, xây dựng đảng là nhiệm vụ then chốt, cùng với tập trung huy động các nguồn lực phát triển kinh tế - xã hội, Đảng bộ huyện Tam Dương luôn chú trọng đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng, xây dựng Đảng về chính trị, tư tưởng, tổ chức và đạo đức. Đẩy mạnh thực hiện Nghị Quyết Trung ương 4 khóa XII về xây dựng, chỉnh đốn Đảng; các quy định về nêu gương gắn với thực hiện Chỉ thị số 05 của Bộ Chính trị về học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. Nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của các tổ chức cơ sở đảng, nâng cao chất lượng đảng viên. Chỉ đạo triển khai thực hiện nghiêm túc Kết luận số 21 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII về đẩy mạnh xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị; kiên quyết ngăn chặn, đẩy lùi, xử lý nghiêm cán bộ, đảng viên suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa.
Với những thành tựu đạt được trong 25 năm tái lập, Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân Tam Dương đã 2 lần vinh dự được Chủ tịch nước tặng thưởng Huân chương Lao động: Huân chương lao động hạng Ba năm 2008 và Huân chương Lao động hạng Nhì năm 2013. Đó là niềm tự hào và cũng là động lực để Tam Dương tiếp tục vươn tới những mục tiêu mới.
Thành tựu đạt được trong 25 năm tái lập đã tạo nên một diện mạo mới của vùng đất giàu truyền thống cách mạng, luôn đổi mới, sáng tạo, vượt khó đi lên; là tiền đề, động lực để Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân huyện Tam Dương cùng đoàn kết, chung sức, đồng lòng, vượt qua khó khăn, thử thách, hiện thực hóa khát vọng đưa Tam Dương vững bước trên đường đổi mới, phát triển toàn diện, bền vững, phấn đấu trở thành huyện công nghiệp vào năm 2030, đóng góp xứng đáng vào sự phát triển chung của tỉnh Vĩnh Phúc./.
Văn Hải