Vĩnh Phúc là một tỉnh vùng Đồng bằng sông Hồng, cửa ngõ của Thủ đô Hà Nội, là một trong những hạt nhân bứt phá của khu vực phía Bắc, góp phần vào sứ mệnh thúc đẩy hệ sinh thái quốc gia.
Trong những năm qua, Vĩnh Phúc đã và đang đẩy mạnh các hoạt động gắn kết giữa nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ với sản xuất kinh doanh. Các kết quả nghiên cứu khoa học cũng như liên kết phát huy thế mạnh của từng địa phương, tạo sức mạnh tổng thể để phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, nhằm góp phần phát triển kinh tế - xã hội của toàn vùng.
Tiềm năng, đổi mới và hiệu quả
Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4 mở ra một thời kỳ mới, khoa học công nghệ gắn với mô hình tăng trưởng bền vững trở thành xu thế tất yếu khách quan, không chỉ ở Việt Nam mà còn trên phạm vi toàn cầu.
Vĩnh Phúc là một trong những tỉnh tiên phong trong công cuộc này. Ngay từ thời kỳ kinh tế tập trung, bao cấp, hợp tác xã nông nghiệp đã có đề xuất đổi mới của cố Bí thư Tỉnh ủy Kim Ngọc là khoán hộ. Với tư duy, tầm nhìn đổi mới sáng tạo; quan điểm nhất quán, rõ ràng; luôn coi khoa học công nghệ là nền tảng, là động lực để phát triển kinh tế xã hội xuyên suốt các giai đoạn đổi mới.
Khi mới tái lập tỉnh, năm 1997, Vĩnh Phúc chưa có khu công nghiệp nào. Hiện nay Vĩnh Phúc đã có 19 khu công nghiệp được quy hoạch, trong đó có 14 Khu công nghiệp được cấp giấy chứng nhận đầu tư, trở thành điểm sáng trong thu hút đầu tư.
Xác định hoạt động xúc tiến và thu hút đầu tư là chìa khóa quan trọng để phát triển với phương châm: “Tất cả các nhà đầu tư đến Vĩnh Phúc đều là công dân của Vĩnh Phúc”, Vĩnh Phúc đã trở thành điểm đến hấp dẫn, an toàn hàng đầu ở Việt Nam trên mọi lĩnh vực: công nghiệp, nông nghiệp, du lịch - dịch vụ.
Hiện tại, Vĩnh Phúc có trên 13.000 doanh nghiệp, trong đó có hơn 9.500 doanh nghiệp đang hoạt động. Tính đến hết năm 2023, tỉnh Vĩnh Phúc thu hút được 1.283 dự án, trong đó 453 dự án FDI với tổng vốn đầu tư 7,76 tỷ USD từ 20 quốc gia/vùng lãnh thổ, trong đó có các quốc gia phát triển như Hoa Kỳ, Nhật Bản, các quốc gia Châu Âu và 830 dự án DDI với tổng vốn đầu tư hơn 132.000 tỷ đồng và hàng loạt dự án đang được triển khai, hàm lượng khoa học công nghệ trong các doanh nghiệp này rất lớn và được đổi mới thường xuyên, đáp ứng yêu cầu phát triển. Thu ngân sách đạt trên 40 nghìn tỷ là dấu mốc ấn tượng nhất mà Vĩnh Phúc hoàn toàn có thể tự hào.
Là một doanh nghiệp đang phát triển thành công tại Vĩnh Phúc, Công ty Cổ phần Tập đoàn CNCTech (CNCTech Group), Khu công nghiệp Bình Xuyên đã có bước phát triển đột phá trở thành một doanh nghiệp công nghiệp đa lĩnh vực, giữ vị trí top đầu Việt Nam về gia công cơ khí chính xác và cung cấp sản phẩm cho khách hàng tại 15 quốc gia trên thế giới.
Ông Nguyễn Văn Hùng, Chủ tịch HĐQT CNCTech khẳng định, kết quả trên có được là nhờ sự đồng hành, tháo gỡ khó khăn của các sở, ngành, địa phương trong suốt quá trình hoạt động sản xuất, kinh doanh của công ty. Tỉnh Vĩnh Phúc rất quan tâm và tạo điều kiện cho sản xuất của công ty phát triển, đặc biệt là các lĩnh vực sản xuất có giá trị, chất xám cao, sạch và kết nối xanh. Bắt nhịp với xu thế phát triển đáp ứng nhu cầu của các tập đoàn lớn, CNCTech Group liên tục cải tiến và đổi mới quy trình công nghệ để có được sản phẩm gia công đạt chất lượng và chi phí cạnh tranh nhất.
Thực tế, Lãnh đạo Đảng, Nhà nước luôn khuyến khích Nhân dân phát huy trí tuệ và tinh thần năng động, sáng tạo đóng góp nhiều công trình khoa học vào sự phát triển đất nước. Cùng với đó, tỉnh Vĩnh Phúc cũng có cơ chế, chính sách khuyến khích phát triển lĩnh vực công nghiệp, phát triển khoa học công nghệ. Các chính sách hỗ trợ của tỉnh đối với các nhà đầu tư không chỉ dừng lại ở Nghị quyết, Chương trình, Kế hoạch mà nó được triển khai mạnh mẽ trên nhiều khía cạnh khác nhau. Từ hợp tác quốc tế đến cải cách thủ tục hành chính phục vụ người dân. Đây chính là động lực cần thiết trong phát triển khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo. Và khoa học công nghệ không chỉ là hàn lâm, là học thuật mà nó tỏa sáng ngay trong đời thường, soi sáng con đường tiệm cận với văn minh thực chất.
Công ty Cổ phần Ong Tam Đảo, huyện Bình Xuyên là một trong những doanh nghiệp tiêu biểu của tỉnh trong việc ứng dụng khoa học công nghệ trong quá trình sản xuất, tạo ra các sản phẩm chất lượng phục vụ đời sống của người dân. Với nền tảng là đề tài khoa học cấp tỉnh và sự hỗ trợ của Quỹ phát triển khoa học công nghệ.
Từ chỗ chỉ có một sản phẩm thủ công là mật ong, đến nay đã có hàng chục sản phẩm đạt tiêu chuẩn OCOP. Không chỉ đáp ứng thị trường tiêu dùng trong nước mà mục tiêu đưa sản phẩm mật ong Việt Nam vươn tầm thế giới là niềm khát khao và trở thành động lực để Công ty không ngừng tìm tòi, học hỏi, nghiên cứu, đổi mới và sáng tạo từng ngày.
Với tinh thần dám nghĩ, dám làm cùng bản lĩnh trí tuệ của mình, Công ty Cổ phần Ong Tam Đảo đã tập trung đẩy mạnh hoạt động đầu tư, nghiên cứu khoa học công nghệ áp dụng vào sản xuất, kinh doanh; Vì vậy hiện nay nhiều sản phẩm từ mật ong của Công ty đã có mặt ở những thị trường khó tính nhất như: Mỹ, EU, Trung Đông, Singapore.
Sự kết nối đa năng với sự hỗ trợ của khoa học công nghệ đang làm đổi thay xã hội từng ngày. Tại thành phố Vĩnh Yên, hệ thống camera an ninh thông minh được lắp đặt ở hàng loạt khu vực, với 1 trung tâm chỉ huy, 3 trung tâm giám sát đã vận hành, tham gia trực tiếp vào công việc quản lý xã hội, hỗ trợ chính quyền và người dân từ công tác an ninh trật tự, vệ sinh môi trường đến quản lý đô thị.
Ở phần lớn các lĩnh vực phục vụ đời sống như y tế, giáo dục, giao thông vận tải, xây dựng, các ngành kinh tế đều có những đề tài khoa học, những quy trình chuyển giao công nghệ, tiến bộ khoa học mạnh mẽ theo nhịp phát triển của tỉnh.
Kinh tế phát triển được chuyển hóa vào nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của Nhân dân trên địa bàn tỉnh. Vĩnh Phúc luôn nhất quán chủ trương, quan điểm phát triển kinh tế để đảm bảo an sinh xã hội, chăm lo, nâng cao đời sống Nhân dân. Tỉnh đã có nhiều cơ chế, chính sách đột phá để nhanh chóng tháo gỡ các điểm nghẽn, khơi thông các nguồn lực và thu hút đầu tư, tạo nguồn lực mới, động lực mới để lĩnh vực văn hóa xã hội phát triển và thu hút các nguồn lực đầu tư cho lĩnh vực này.
Thực hiện chủ trương, định hướng phát triển kinh tế, xây dựng văn hóa, con người Vĩnh Phúc, phát triển nông nghiệp, nông thôn, nông dân, nâng cao thu nhập và phúc lợi của người dân Vĩnh Phúc bằng mô hình cụ thể trong thực tiễn, đầu năm 2023 Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã ban hành Nghị quyết 19 về xây dựng Làng văn hóa kiểu mẫu. Hội đồng nhân dân tỉnh đã ban hành 2 Nghị quyết cụ thể hóa về tiêu chí và cơ chế chính sách đặc thù để thực hiện xây dựng Làng văn hóa kiểu mẫu.
Chủ trương xây dựng “Làng văn hóa kiểu mẫu” trên địa bàn tỉnh thể hiện nhất quán quan điểm phát triển của tỉnh Vĩnh Phúc qua nhiều nhiệm là việc lấy lợi ích của người dân làm mục tiêu, động lực, lấy con người là trung tâm; người dân phải được thụ hưởng thành quả phát triển kinh tế. Với sự chỉ đạo quyết liệt, bằng cách làm sáng tạo, huy động cả hệ thống chính trị vào cuộc, đến nay chủ trương xây dựng “Làng văn hóa kiểu mẫu” đang dần hiện thực hóa bằng những làng quê giàu truyền thống văn hóa, người dân có cuộc sống hạnh phúc
Định hướng phát triển
Hiện nay, nhiều nước trên thế giới đã lựa chọn chuyển đổi sang mô hình tăng trưởng dựa vào phát triển năng suất trên cơ sở đổi mới sáng tạo và coi đây là yếu tố giúp tăng trưởng kinh tế một cách bền vững. Việc chuyển đổi sang nền kinh tế số, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn trong bối cảnh toàn cầu hóa vừa là thách thức nhưng cũng là cơ hội để Việt Nam chủ động tiếp cận và hội nhập dựa trên đổi mới sáng tạo và đổi mới công nghệ.
Trong xu thế đó, Vĩnh Phúc đã chủ động hợp tác với Bộ Khoa học Công nghệ trong việc thúc đẩy các hoạt động khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo để khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo trở thành động lực thực hiện công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước nói chung cũng như sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa của tỉnh Vĩnh Phúc nói riêng. Đây là bước đột phá đầy quyết đoán thể hiện tư duy đổi mới trong thời kỳ hội nhập và đáp ứng yêu cầu của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư.
Hàng loạt các công nghệ lai tạo giống trong sản xuất nông nghiệp, công nghệ nuôi trồng, chế biến sản phẩm cũng đem lại giá trị vượt trội cho người nông dân, thậm chí tạo thành chuỗi khép kín như sản phẩm này.
Năm 2021, Trung tâm Ứng dụng và Đổi mới sáng tạo tỉnh Vĩnh Phúc đã được thành lập theo Quyết định số 3455/QĐ-UBND; Ban lãnh đạo phát triển khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo sẽ định hình đường hướng xuyên suốt cho ngành này. Năm 2022, Ngày hội khởi nghiệp đổi mới sáng tạo lần đầu tiên được tổ chức tại Vĩnh Phúc, đã có đến hơn 1.000 đại biểu tham dự trực tiếp, trên 6.000 đại biểu tham dự trực tuyến, 20 chuyên gia trong và ngoài nước. Tại đây, đã có gần 100 gian hàng với trên 800 sản phẩm trình diễn công nghệ, sản phẩm khởi nghiệp. Rất nhiều ý tưởng đổi mới sáng tạo được xem xét và trao giải. Rõ ràng đây là sự khởi đầu khá tốt đẹp với môi trường đổi mới sáng tạo tại Vĩnh Phúc.
Mặc dù đội ngũ quản lý khoa học và các nhà khoa học chuyên nghiệp chưa nhiều, nhưng đã có sự đóng góp không nhỏ trong hành trình đổi mới sáng tạo. Hàng trăm nhiệm vụ khoa học, đề tài, đề án và sáng kiến cũng như các mô hình, ứng dụng trên tất cả các lĩnh vực đời sống xã hội đã minh chứng cho sự khát vọng đổi mới tiến bộ ở Vĩnh Phúc hôm nay.
Chú trọng thu hút các dự án công nghệ mới, thân thiện môi trường, tạo giá trị cao, đóng góp ngân sách tốt; đời sống người dân, tiện ích xã hội, văn minh xã hội nâng lên, chính là con đường chúng ta đang đi. Đầu tư cho khoa học công nghệ chính là động lực để phát triển và hội nhập. Chắc chắn khoa học công nghệ sẽ không thể thiếu trong bất cứ lĩnh vực nào, khía cạnh nào và sẽ có rất nhiều người, rất nhiều ngành cùng tham gia. Nhưng ngành khoa học công nghệ vẫn phải là tiên phong trong hành trình này và bước tiến ngắn hay dài lại do nhận thức và hành động của toàn xã hội.
Với tư duy đổi mới, quản lý khoa học, những định hướng mang tính đột phá cùng lợi thế về kinh tế, vị trí địa lý, tài nguyên thiên nhiên và nguồn lực con người, Vĩnh Phúc sẽ tiếp tục trở thành điểm đến tin cậy, thành công đối với các nhà đầu tư trong và ngoài nước, là môi trường thuận lợi để doanh nghiệp và nhân dân cùng khơi nguồn trí tuệ, đổi mới, sáng tạo góp phần hiện thực hóa khát vọng phát triển Vĩnh Phúc giàu mạnh, phồn vinh.
Lê Dũng