Lạng lách, đánh võng, bốc đầu xe, tụ tập, mang theo hung khí để giải quyết mâu thuẫn; Tàng trữ, sử dụng, mua bán trái phép chất ma tuý, hay thậm chí là cướp giật, trộm cắp tài sản... Theo Cục Cảnh sát hình sự, Bộ Công an, trung bình mỗi năm cả nước có khoảng 13.000 thanh thiếu niên vi phạm pháp luật theo kiểu như vậy. Một thực trạng đáng báo động hiện nay là khi các đối tượng vi phạm pháp luật, phạm tội ngày càng trẻ hoá, gây mất an ninh trật tự, lo lắng, bất an cho xã hội. Đây chính là hồi chuông cảnh báo đối với các bậc phụ huynh trong việc giáo dục, quản lý con em mình.
Tụ tập, dàn hàng ngang, lạng lách, đánh võng, không đội mũ bảo hiểm, tháo biển số xe, bốc đầu, nẹt pô. Đây là những hành vi vi phạm trật tự an toàn giao thông diễn ra phổ biến của nhiều thanh thiếu niên hiện nay. Những quái xế gây náo loạn đường phố, khiến nhiều người dân không khỏi bức xúc. Đáng báo động hơn là tình trạng các nhóm thanh thiếu niên từ nhiều địa phương trong tỉnh tụ tập, kích động nhau phạm tội, thậm chí là sử dụng hung khí thô sơ như: dao, phóng, tuýp sắt, vỏ chai bia, lạng lách, đánh võng trên các tuyến đường để giải quyết mâu thuẫn cá nhân, gây rối trật tự công cộng, sẵn sàng va chạm, "xử lý" người đi đường. Manh động, liều lĩnh - Thủ đoạn của các đối tượng này không đơn giản là do sự bồng bột, thiếu suy nghĩ mà nguy hiểm hơn đã có sự tính toán, chuẩn bị kỹ lưỡng, tinh vi, gây lo lắng và bức xúc trong Nhân dân.
Không chỉ tụ tập, gây rối an ninh trự tự, nhiều thanh thiếu niên đã sa vào con đường tội lỗi như cướp giật, trộm cắp tài sản hay mua bán chất ma túy. Điển hình như chuyên án 523-C, Phòng Cảnh sát hình sự Công an tỉnh đã bắt giữ 2 đối tượng thực hiện liên tiếp các hành vi cướp tài sản trên địa bàn huyện Tam Dương và thành phố Vĩnh Yên. Điều đáng nói 2 đối tượng này mới chỉ 16,17 tuổi nhưng hành vi rất côn đồ, táo tợn.
Mới đây, Công an Thành phố Vĩnh Yên đã bắt giữ một nhóm 4 đối tượng có liên quan đến hành vi trộm cắp tài sản của người thân đi cầm cố lấy tiền tiêu sài cá nhân. Điều đáng buồn trong số các đối tượng này có em mới chỉ ở tuổi vị thành niên. Những dự định cho tương lai giờ phải tạm gác lại, giờ đây dẫu có hối hận thì cũng đã muộn màng.
Trong năm 2023, Công an tỉnh Vĩnh Phúc đã phát hiện, xử lý 16 vụ liên quan đến "tội phạm đường phố" với 148 đối tượng liên quan, đã khởi tố 16/16 vụ với 83 bị can, xử phạt vi phạm hành chính 21 trường hợp. Nhằm giữ vững ổn định tình hình an ninh, trật tự trên địa bàn tỉnh, Công an tỉnh Vĩnh Phúc đã triển khai nhiều kế hoạch nhằm kiên quyết đấu tranh, kiềm chế hoạt động của các loại "tội phạm đường phố".
Tình trạng thanh thiếu niên vi phạm pháp luật có chiều hướng gia tăng, tính chất, mức độ ngày càng nguy hiểm, tinh vi hơn. Không chỉ thể hiện ở lối sống, suy nghĩ lệch chuẩn, thiếu văn hóa mà bản thân các đối tượng này có nhận thức kém, hiểu biết pháp luật hạn chế, cùng với tư tưởng ham chơi hoặc bị nhóm bạn rủ rê, lôi kéo dẫn đến các hành vi vi phạm pháp luật.
Để phòng ngừa tội phạm ở lứa tuổi thanh thiếu niên, hơn bao giờ hết, cần có sự gắn kết chặt chẽ giữa gia đình - nhà trường, xã hội để giáo dục, định hướng các em có nhận thức đúng và có hành vi phù hợp. Do vậy việc tổ chức các buổi sinh hoạt ngoại khóa lồng ghép tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật, phòng ngừa các hành vi bạo lực ngay trong học đường sẽ góp phần giáo dục nhân cách, chấn chỉnh hành vi của các em học sinh.
Tuyên truyền, giáo dục, cảm hóa, đồng thời trang bị kỹ năng sống cần thiết là điều quan trọng nhất để lứa tuổi thanh thiếu niên có cách ứng xử văn hóa, biết hóa giải những mâu thuẫn trong cuộc sống, tránh những hành vi tiêu cực dẫn đến hành vi vi phạm pháp luật. Từ đó, góp phần xây dựng xã hội phát triển lành mạnh.
Kim Liên