Hiện đang là thời điểm người chăn nuôi trên địa bàn tỉnh tập trung tái đàn sau dịp Tết Nguyên Đán và lễ hội đầu Xuân 2024. Trong đó việc tái đàn gia cầm có ý nghĩa đặc biệt trong phát triển chăn nuôi bền vững và đòi hỏi kỹ thuật tỉ mỉ.
Để góp phần giúp bà con nông dân tái đàn đặc biệt là đàn gia cầm đạt hiệu quả cao, sau đây Tiến sỹ Vũ Hoàng Lân - Trung tâm khuyến nông Vĩnh Phúc sẽ hướng dẫn bà con nông dân kỹ thuật úm gà khi tái đàn:
Úm gà con (gà 1-28 ngày tuổi) là một khâu rất quan trọng trong quá trình chăn nuôi gà, nó ảnh hưởng đến năng suất và chất lượng của đàn gà sau này. Trong giai đoạn này, gà rất nhạy cảm với sự thay đổi của môi trường sống do thân nhiệt chưa ổn định, chức năng của nhiều cơ quan chưa hoàn thiện, sức đề kháng còn yếu, trong khi đó tốc độ sinh trưởng lại nhanh. Vì vậy, để chăn nuôi gà đạt hiệu quả cao, bà con chăn nuôi cần thực hiện tốt quy trình úm gà như sau:
1. Chuẩn bị dụng cụ, chuồng trại úm gà
– Có thể sử dụng chuồng úm chuyên dụng hoặc quây một góc chuồng nuôi để úm gà con. Rửa sạch nền chuồng, sát trùng chuồng trại và các dụng cụ cần sử dụng: cót quây, máng ăn, máng uống, đèn sưởi, chất độn chuồng… để tiêu diệt mầm bệnh còn tồn tại ở lứa nuôi trước, tránh lây lan sang lứa nuôi mới.
– Dùng cót cao 45 – 60cm làm tấm quây với đường kính vòng quây khoảng 2 – 4m tuỳ theo số lượng gà định úm. Nền quây úm có lớp độn chuồng bằng trấu, mùn cưa hoặc rơm rạ… dày khoảng 10-15cm. Sắp xếp máng ăn, máng uống xen kẽ và đầy đủ số lượng, chuẩn bị sẵn nước trong máng trước khi cho gà vào quây úm.
– Máng ăn: giai đoạn gà nhỏ có thể dùng khay, mẹt kích thước 50 x 50cm, mật độ 50gà/khay. Sau 1 tuần có thể thay thế bằng máng tròn hoặc máng dài bằng cách rút dần khay ăn ra.
– Máng uống: giai đoạn úm cho uống bằng máng galon loại 2lit.
– Dụng cụ sưởi: đây là phần rất quan trọng nó quyết định rất lớn tới thành công của giai đoạn này, thông thường sử dụng bóng điện hồng ngoại, sợi đốt có công suất phù hợp để sưởi ấm cho gà, ví dụ với quy mô 1000 gà có thể sử dụng 5 – 10 bóng hồng ngoại công suất 250W tùy thuộc và thời gian úm là vào mùa đông hay mùa hè. Nên bật đèn sưởi trước khi chuyển gà vào quây úm để làm ấm quây úm.
Chọn gà giống
Để chăn nuôi đạt hiệu quả cao, bà con cần phải chú ý đến khâu chọn giống. Mua con giống ở những cơ sở sản xuất giống uy tín, có đầy đủ giấy kiểm dịch của cơ quan thú y. Chọn những con gà khỏe mạnh, mắt sáng, lông bông, đi lại nhanh nhẹn, đàn gà có độ đồng đều cao về trọng lượng, màu lông…, không nên chọn những gà vẹo mỏ, hở rốn, bại chân, ướt lông…
Nhiệt độ, ánh sáng và mật độ nuôi
– Tùy theo mùa vụ mà điều chỉnh nhiệt độ úm sao cho phù hợp, có thể theo dõi đàn gà để biết được nhiệt độ quây úm đã phù hợp hay chưa, quan sát nếu thấy gà tập trung gần sát bóng đèn là gà đang bị lạnh cần tăng nhiệt độ. Nếu thấy gà tản ra xung quanh, há mỏ và uống nhiều nước là gà đang quá nóng. Còn gà tập trung về một phía chuồng úm thì gà bị gió lùa. Gà đi lại bình thường ở tất cả khu vực của chuồng úm là nhiệt độ phù hợp. Để theo dõi nhiệt độ trong quây úm bà con có thể lắp đặt nhiệt kế và căn cứ vào đó để điều chỉnh nhiệt độ quây úm cho phù hợp với từng độ tuổi của gà:
Gà 0-7 ngày tuổi là 31-320 C
Gà 8-21 ngày tuổi là 28-300 C
Gà 22-28 ngày tuổi là 22-280 C
– Thời gian chiếu sáng rất quan trọng đối với gà con. Nếu sử dụng được nguồn chiếu sáng sẽ có tác dụng làm tăng đòi hỏi về thức ăn, kích thích cơ thể phát triển mà không làm giảm hiệu quả sử dụng thức ăn. Thời gian chiếu sáng phụ thuộc vào loại chuồng nuôi kín hay hở, mùa hè hay mùa đông, nên tận dụng ánh sáng tự nhiên để chiếu sáng cho gà. Nhu cầu chiếu sáng cho gà con như sau:
Gà 1-3 ngày tuổi: 24h/ngày Gà 8-14 ngày tuổi: 12h/ngày
Gà 4-7 ngày tuổi: 16h/ngày Gà 15-28 ngày tuổi: 8h/ngày
– Mật độ nuôi sẽ được giảm dần theo số tuần tuổi của gà. Để tránh chuồng úm quá chật ảnh hưởng đến quá trình sinh trưởng phát triển của gà con cần có mật độ nuôi phù hợp như sau:
Tuần 1: 30 – 40 con/m2 Tuần 3: 15 – 25 con/m2
Tuần 2: 20 – 30 con/m2 Tuần 4: 12 – 20 con/m2
Chế độ chăm sóc nuôi dưỡng
Gà con mới nhập về (1 ngày tuổi) sau khi thả vào quây phải cho uống nước ngay, pha thêm đường Glucose, vitamin C, điện giải vào nước cho gà uống trong 2-3 giờ đầu tiên để chống stress và tăng sức đề kháng cho đàn gà, sau đó bắt đầu cho gà ăn tự do.
– Thức ăn cho gà con cần loại chất lượng cao, giàu dinh dưỡng nhưng phải dễ tiêu hóa, nên cho gà ăn bằng thức ăn công nghiệp, loại cám hỗn hợp hoặc cám viên dành cho gà con, tỷ lệ protein thô từ 19 – 21%. Cho gà ăn nhiều lần trong ngày, mỗi lần một ít để thức ăn luôn mới, thơm ngon, kích thích tính thèm ăn của gà. Mỗi lần cho ăn bà con cần lưu ý loại bỏ chất độn chuồng và phân gà lẫn trong cám cũ để đảm bảo vệ sinh.
– Để tránh hiện tượng cắn mổ, bới thức ăn làm rơi vãi gây lãng phí, ta nên cắt mỏ cho gà con vào lúc gà được 10 – 21 ngày tuổi. Cắt mỏ trên của gà ở khoảng ½ từ ngoài vào, mỏ dưới chỉ đốt nóng đầu mỏ để hạn chế phát triển.
– Vệ sinh phòng bệnh: luôn giữ cho chuồng trại sạch sẽ khô ráo, thoáng mát về mùa hè, ấm áp về mùa đông, định kì phun sát trùng chuồng trại và dụng cụ chăn nuôi, thay chất độn chuồng, cọ rửa máng ăn, máng uống sạch sẽ.
Sử dụng vacxin phòng bệnh cho gà trong giai đoạn úm theo lịch tham khảo sau:
+ Gà 1 ngày tuổi: vacxin phòng bệnh Marek
+ Gà 3-5 ngày tuổi: vacxin Lasota lần 1
+ Gà 7 ngày tuổi: vacxin đậu gà.
+ Gà 10 ngày tuổi: vacxin Gumboro lần 1
+ Gà 21- 24 ngày tuổi: vacxin lasota lần 2; vacxin Gumboro lần 2.
Đức Thiện