Tại Kỳ họp bất thường lần thứ 5 diễn ra ngày 18/1/2024, Quốc hội đã chính thức thông qua Luật Đất đai sửa đổi hay gọi là Luật Đất đai năm 2024, gồm 16 chương, 260 điều, trong đó sửa đổi, bổ sung 180/212 điều của Luật Đất đai năm 2013 và bổ sung mới 78 điều. Luật Đất đai năm 2024 sẽ chính thức có hiệu lực từ ngày 1/8/2024, được đánh giá có nhiều nội dung mới mang tính đột phá quan trọng góp phần vào mục tiêu hoàn thiện thể chế, chính sách, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý và sử dụng đất.
So với Luật Đất đai năm 2013, Luật Đất đai 2024 là một đạo luật lớn, có ý nghĩa và tầm quan trọng đặc biệt trong đời sống chính trị, kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh, bảo vệ môi trường của đất nước nói chung và từng địa phương. Luật này được đánh giá có tác động sâu rộng đến các tầng lớp nhân dân, cộng đồng doanh nghiệp và có mối quan hệ chặt chẽ với nhiều luật khác có liên quan. Luật Đất đai 2024 có nhiều nội dung mới mang tính đột phá quan trọng giải quyết tình trạng chồng chéo, mâu thuẫn trong các chính sách, pháp luật có liên quan đến đất đai, góp phần vào mục tiêu hoàn thiện thể chế, chính sách, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý và sử dụng đất.
Luật Đất đai năm 2024, gồm 16 chương, tăng 02 chương so với Luật Đất đai năm 2013; bổ sung 01 chương về Phát triển Quỹ đất; bổ sung thêm 22 khái niệm, trong đó có những khái niệm hoàn toàn mới như: Vùng giá trị, vùng phụ cần, quyền thuê trong hợp đồng thuê đất…Trong đó tập trung nhiều vào một số chương như chương 5: Quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất; chương 7: Bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất; chương 9: Giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất; chương 10: Đăng ký đất đai, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất. Đây đều là những nội dung mà người dân quan tâm, vì liên quan trực tiếp tới lợi ích của người dân.
Khoản 3, Điều 138 Luật Đất đai 2024 quy định, hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất từ 15/10/1993 đến trước 01/7/2014 không có giấy tờ về quyền sử dụng đất sẽ được cấp sổ đỏ nếu đáp ứng các điều kiện sau: Không vi phạm pháp luật về đất đai; Không thuộc trường hợp đất được giao không đúng thẩm quyền; thời điểm hiện tại được UBND cấp xã nơi có đất xác nhận là không có tranh chấp.
Nhiều hộ dân tại xã Tiên Lữ, huyện Lập Thạch theo dõi sát sao các nội dung của Luật đất đai 2024, vì đối chiếu với Luật, nhiều trường hợp trên địa bàn xã có thể sẽ đủ điều kiện để được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
Luật Đất đai năm 2024 cũng cho phép người không trực tiếp sản xuất nông nghiệp, doanh nghiệp được nhận chuyển nhượng đất trồng lúa. Trong khi theo khoản 3, Điều 191 Luật Đất đai 2013, hộ gia đình, cá nhân không trực tiếp sản xuất nông nghiệp không được nhận chuyển nhượng, nhận tặng cho quyền sử dụng đất trồng lúa. Tuy nhiên, tại khoản 8 Điều 45 Luật Đất đai 2024 không còn quy định trường hợp này. Theo đó, người không trực tiếp sản xuất nông nghiệp được phép nhận chuyển nhượng, tặng cho đất trồng lúa. Ngoài ra, theo Khoản 1, Điều 177 Luật Đất đai 2024 cho phép hạn mức nhận chuyển quyền sử dụng đất nông nghiệp của cá nhân không quá 15 lần hạn mức giao đất nông nghiệp của cá nhân đối với mỗi loại đất thay vì 10 lần như Luật Đất đai 2013.
Luật Đất đai năm 2024 được xây dựng nhằm thể chế hóa đầy đủ, kịp thời các quan điểm, chủ trương của Đảng tại Nghị quyết Đại hội lần thứ XIII, Nghị quyết số 18-NQ/TW và các nghị quyết, kết luận của Đảng về quản lý và sử dụng đất; đảm bảo tính kế thừa, ổn định, phát triển của hệ thống pháp luật đất đai; sửa đổi, bổ sung các quy định chưa phù hợp với thực tiễn, để đất đai không chỉ là tài nguyên mà còn là nguồn lực thúc đẩy phát triển, kiến tạo môi trường, không gian sống hiện đại, bền vững trong tương lai.Mọi người dân, doanh nghiệp và chính quyền các địa phương đều mong chờ Luật có hiệu lực, sẽ mang lại quyền và lợi ích cho người dân, bên cạnh đó, tác động tích cực tới công tác quản lý đất đai góp phần quản lý, sử dụng nguồn lực đất đai, gắn với việc giải quyết các vướng mắc, tồn tại thực tế tại các địa phương.
Thùy Linh