Ngày 21/12/2023, Thủ tướng Chính phủ ban hành Chỉ thị số 31/CT-TTg về tăng cường công tác bảo đảm trật tự ATGT cho lứa tuổi học sinh trong tình hình mới. Công an tỉnh đã tham mưu cho UBND tỉnh xây dựng Kế hoạch về tổ chức thực hiện các nhiệm vụ của Chỉ thị số 31/CT-TTg, gắn chặt với Chương trình phối hợp số 11/CTrPH-BCA-BGDĐT, ngày 19/10/2022 giữa Bộ Công an và Bộ Giáo dục Đào tạo về tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về trật tự, an toàn giao thông trong các cơ sở giáo dục giai đoạn 2022-2025.
Tiếp tục thực hiện giao ước đã kí kết giữa lực lượng Công an và 21 cơ sở giáo dục trên địa bàn tỉnh về chương trình phối hợp tăng cường tuyên truyền và hướng dẫn, huấn luyện học sinh, sinh viên các kỹ năng tham gia giao thông an toàn, lực lượng Cảnh sát giao thông thường xuyên phối hợp chặt chẽ với Ban Giám hiệu các trường học đưa nội dung phổ biến pháp luật về ATGT vào trong các buổi sinh hoạt ngoại khóa, chào cờ đầu tuần; lồng ghép nội dung hướng dẫn kỹ năng lái xe, tham gia giao thông an toàn cho học sinh các cấp học.
Năm 2024, lực lượng Cảnh sát giao thông Công an tỉnh đã tổ chức tuyên truyền 305 buổi tại các trường học trên địa bàn tỉnh với 212.962 học sinh và 11.817 giáo viên tham gia. Ký cam kết chấp hành nghiêm quy định về bảo đảm trật tự ATGT đối với 271.488 lượt giáo viên, học sinh; tổ chức cho 206.419 lượt phụ huynh học sinh ký cam kết không giao xe cho học sinh không đủ điều kiện điều khiển phương tiện tham gia giao thông.
Bên cạnh đó, thường xuyên đăng tải các nội dung tuyên truyền về trật tự ATGT trên các trang mạng xã hội; phối hợp với các nhà trường chia sẻ video, clip, bài viết tuyên truyền về trật tự ATGT đến từng học sinh và phụ huynh qua nhóm zalo; tuyên truyền qua hệ thống loa truyền thanh lưu động; trên đài phát thanh của cấp huyện, cấp xã tại cổng các trường học và các khung giờ cao điểm.
Đồng thời, duy trì và nhân rộng các mô hình tự quản về an toàn giao thông tại các cổng trường học trong giờ cao điểm nhằm hướng dẫn giao thông, điển hình như mô hình “Cổng trường an toàn giao thông”, “Đội thanh niên tình nguyện”, “Đội cờ đỏ”, qua đó, nâng cao ý thức chấp hành pháp luật về giao thông cho các em học sinh và phụ huynh.
Bên cạnh công tác tuyên truyền, lực lượng Cảnh sát giao thông toàn tỉnh tăng cường công tác kiểm tra, kiên quyết xử lý nghiêm các trường hợp học sinh vi phạm trật tự ATGT theo nguyên tắc “không có vùng cấm, không có ngoại lệ”.
Lực lượng Cảnh sát giao thông toàn tỉnh đã tổ chức tuần tra kiểm soát tất cả các tuyến đường gần các trường học, tập trung vào khung giờ cao điểm như thời gian học sinh đến trường và giờ tan học. Đồng thời, tuần tra kiểm soát cơ động bằng xe mô tô trên các tuyến giao thông để phát hiện, xử lý học sinh và phụ huynh chở học sinh điều khiển phương tiện vi phạm trật tự ATGT.
Bên cạnh đó, sử dụng triệt để hệ thống camera giám sát để ghi hình, phát hiện, xử lý vi phạm. Tập trung xử lý các hành vi là nguyên nhân chủ yếu gây tai nạn giao thông liên quan đến học sinh và thanh thiếu niên, nhất là hành vi điều khiển phương tiện vi phạm tốc độ; không đội mũ bảo hiểm khi đi xe mô tô, xe gắn máy, xe đạp điện.
Từ đầu năm 2024 đến nay, lực lượng Cảnh sát giao thông toàn tỉnh đã lập biên bản trên 2.590 trường hợp là học sinh vi phạm trật tự ATGT, phạt tiền 477 triệu đồng. Trong đó, có 233 trường hợp là học sinh trung học cơ sở; 1.237 trường hợp là học sinh trung học phổ thông, 1.121 học sinh thuộc các trung tâm giáo dục thường xuyên, trường dạy nghề, cao đẳng, đại học. Đã lập biên bản 198 trường hợp phụ huynh học sinh vi phạm về hành vi giao xe hoặc để cho người không đủ điều kiện điều khiển phương tiện tham gia giao thông.
Đặc biệt, trong thời gian qua, xuất hiện tình trạng thanh thiếu niên, trong đó có nhiều trường hợp là học sinh tụ tập đua xe trái phép, bốc đầu, lạng lách, đánh võng… Nhiều trường hợp còn mang theo hung khí nguy hiểm, sẵn sàng gây rối trật tự công cộng, cố ý gây thương tích và nhiều hành vi vi phạm pháp luật nghiêm trọng khác.
Trước tình hình trên, Giám đốc Công an tỉnh đã chỉ đạo các đơn vị nghiệp vụ, Công an các huyện, thành phố và Công an các xã, phường, thị trấn triển khai quyết liệt phương án về phòng chống đua xe trái phép, từ công tác phòng ngừa đến xử lý nghiêm các hành vi vi phạm liên quan đến chạy xe tốc độ cao, nẹt pô, “bốc đầu”, lạng lách, đánh võng, gây rối trật tự công cộng…
Trong năm 2024 đã phát hiện, xử lý 06 vụ với 95 đối tượng về hành vi đua xe trái phép, nẹt pô, lạng lách, đánh võng, gây rối trật tự công cộng; đã khởi tố 01vụ với 04 bị can tụ tập chạy xe phóng nhanh, lạng lách, gây mất trật tự công cộng. Qua đó, đã làm giảm tình trạng thanh thiếu niên, học sinh vi phạm trật tự ATGT, góp phần ổn định tình hình trật tự ATGT trên địa bàn tỉnh.
Tuy nhiên, thực tế cho thấy, vẫn còn tồn tại tình trạng học sinh vi phạm trật tự ATGT trên địa bàn tỉnh. Mục tiêu cao nhất là giảm tai nạn, vi phạm giao thông trong lứa tuổi học sinh vẫn chưa đảm bảo bền vững. So với cùng kỳ năm 2023, trong năm 2024, số vụ tai nạn giao thông liên quan đến học sinh giảm cả ba tiêu chí là số vụ, số người chết và số người bị thương nhưng vẫn ở mức cao.
Trên địa bàn tỉnh xảy ra 56 vụ tai nạn giao thông trong lứa tuổi học sinh, làm 29 người chết, 44 người bị thương, để lại hậu quả thương tâm cho nhiều gia đình và xã hội cả trước mắt và lâu dài. Nguyên nhân của các vụ tai nạn nêu trên, có một phần không nhỏ là do ý thức và kỹ năng tham gia giao thông của các em học sinh còn nhiều hạn chế.
Bên cạnh những học sinh có ý thức tốt trong việc chấp hành pháp luật về giao thông, vẫn còn nhiều trường hợp học sinh vi phạm quy định của pháp luật về trật tự ATGT như: Điều khiển xe mô tô, xe gắn máy khi chưa đủ tuổi cho phép theo quy định của pháp luật; Không đội mũ bảo hiểm theo quy định; Không chấp hành tín hiệu đèn giao thông; Điều khiển phương tiện chở quá số người quy định;Điều khiển phương tiện chạy quá tốc độ quy định. Đó là một số lỗi vi phạm còn phổ biến trong học sinh. Bên cạnh đó vẫn còn hiện tượng học sinh tham gia giao thông tuỳ tiện, lộn xộn, đi không đúng chiều đường, nhất là tại khu vực cổng trường.
Những tồn tại nêu trên do một số nguyên nhân cơ bản là:
Việc phối hợp giữa nhà trường, gia đình và các tổ chức xã hội để quản lý, giáo dục học sinh chấp hành pháp luật về trật tự ATGT chưa được quan tâm đúng mức, dẫn đến thực trạng các cơ sở giáo dục thì trông chờ gia đình và các lực lượng chức năng trong việc quản lý, giáo dục học sinh trong công tác an toàn giao thông và ngược lại, gia đình lại trông chờ vào phía nhà trường.
Một số phụ huynh, người giám hộ chưa nêu gương trong chấp hành nghiêm các quy định về trật tự ATGT, điển hình như chở trẻ em tham gia giao thông nhưng không đội mũ bảo hiểm, vượt đèn đỏ, sử dụng rượu bia khi lái xe... đã ảnh hưởng tiêu cực tới ý thức và hành vi của các em.
Đáng chú ý, một số phụ huynh còn giao phương tiện cho học sinh chưa đủ tuổi để điều khiển tham gia giao thông.
Trong khi đó, một số trường học, cơ sở giáo dục chưa có biện pháp quản lý phương tiện học sinh đi đến trường, còn tình trạng học sinh chưa đủ điều kiện điều khiển phương tiện gửi xe xung quanh trường học.
Ở một số địa phương, công tác chỉ đạo kiểm tra, giám sát của UBND các cấp thực hiện chưa thường xuyên, còn để xảy ra tình trạng như lấn chiếm vỉa hè, lòng đường; bán hàng rong, dừng đỗ phương tiện chờ đón học sinh gây mất trật tự ATGT khu vực cổng trường học; thanh thiếu niên tụ tập chạy xe thành đoàn với tốc độ cao, cầm theo hung khí gây rối trật tự công cộng...
Trước tình hình trên, Giám đốc Công an tỉnh đã chỉ đạo các đơn vị nghiệp vụ, Công an các huyện, thành phố tiếp tục tập trung quán triệt, thực hiện nghiêm túc các văn bản chỉ đạo của các cấp về công tác bảo đảm trật tự ATGT, phòng ngừa, ngăn chặn các hành vi vi phạm pháp luật về giao thông trong lứa tuổi học sinh.
Xây dựng văn hóa giao thông trong cộng đồng là trách nhiệm của các ban, ngành, tổ chức đoàn thể, của cấp ủy, chính quyền các cấp, của mỗi gia đình và từng người dân. Để việc thực hiện Chỉ thị số 31/CT-TTg ngày 21/12/2023 của Thủ tướng Chính phủ đạt hiệu quả rõ nét hơn nữa, các ban, ngành, tổ chức đoàn thể và chính quyền các cấp cần phối hợp chặt chẽ với lực lượng Công an, tiếp tục triển khai nghiêm túc nhiệm vụ được giao nhằm khắc phục triệt để những tồn tại, thực hiện cho được mục tiêu cao nhất giảm sâu tai nạn giao thông, tai nạn và vi phạm trật tự ATGT trong lứa tuổi học sinh.
Bích Hằng