Từ lâu, khi nói đến Tam Đảo là người ta thường nhớ tới một khu du lịch nghỉ mát nổi tiếng ở miền Bắc. Điều đó đúng nhưng chưa đủ. Phía sau “hòn ngọc sơn” ấy của nước Nam còn có nhiều di tích cách mạng gắn liền với hai cuộc kháng chiến của dân tộc ta trong thế kỷ XX. Cuộc hội thảo “Tam Đảo-di sản văn hóa và tiềm năng du lịch” do Bộ Văn hóa-Thể thao và Du lịch, UBND tỉnh Vĩnh Phúc và Hội Di sản văn hóa Việt Nam tổ chức mới đây như một “động thái” góp phần “đánh thức” nhiều di sản văn hóa ở Tam Đảo đã từng bị... “ngủ quên”.

Nếu so với các trang phục truyền thống, có lẽ áo bà ba là bộ trang phục giản dị, nền nã nhất. Bên cạnh yếu tố dễ thích nghi, thuận tiện trong lao động sản xuất, chiếc áo bà ba, khăn rằn và nón lá kết hợp với nhau trở thành nét biểu trưng đặc sắc cho vẻ đẹp tâm hồn, vẻ đẹp văn hoá của người phụ nữ Nam Bộ.

Trải qua 400 năm dựng bản mường, bà con dân tộc Lào ở bản Mường Và (huyện Sốp Cộp - Sơn La) luôn trân trọng gìn giữ những nét văn hóa đặc trưng. Và ông Lò Văn Thoong là một trong những người đi đầu gìn giữ văn hóa Lào ở Mường Và.

2 di tích được xếp hạng quốc gia đặc biệt là Tháp Hòa Lai thuộc huyện Thuận Bắc và Tháp Po Klong Girai ở thành phố Phan Rang – Tháp Chàm.

Cũng như ở Phú Thọ trước đây, cho đến nay, di tích văn hoá Đông Sơn trên đất Vĩnh Phúc phát hiện được chưa nhiều, chỉ mới phát hiện được những di vật, những nhóm di vật lẻ tẻ, chưa tìm thấy những khu cư trú quy mô hay những khu mộ lớn của cư dân văn hoá Đông Sơn.

Chiếc khăn Piêu không chỉ góp phần làm đẹp thêm cho bộ trang phục truyền thống của dân tộc mà còn chứa đựng những giá trị tinh thần, văn hóa được đúc kết, trao truyền qua nhiều thế hệ và cũng là một tiêu chuẩn để đánh giá sự đảm đang của người phụ nữ Thái.

Khu di tích khảo cổ Nghĩa Lập có tổng diện tích khoảng 26.000 m2. Di tích nằm ở tọa độ 21 độ 17’57” vĩ độ Bắc, 105 độ 29’35” kinh độ Đông. Cách di tích Nghĩa Lập 4 km về phía Tây Nam là di tích khảo cổ Lũng Hòa và cách 10 km về phía Đông Nam là di tích khảo cổ Đồng Đậu (Yên Lạc). 

Vĩnh Phúc Tự còn có tên gọi là chùa Am. Chùa tọa lạc ngay con đường dẫn vào thôn Quan Tử, xã Sơn Đông. Người dân nơi đây vẫn ví ngôi chùa tự như một bông sen và đường vào cổng làng như cuống của đài sen. Chùa được xếp hạng di tích lịch sử văn hóa cấp Quốc gia năm 1993.

Ngọc Thanh là xã miền núi duy nhất của thị xã Phúc Yên, tỉnh Vĩnh Phúc. Xã có hơn 12 nghìn dân, trong đó phân nửa là người dân tộc Sán Dìu. 

Vĩnh Phúc Tự còn có tên gọi là chùa Am. Chùa tọa lạc ngay con đường dẫn vào thôn Quan Tử, xã Sơn Đông. Người dân nơi đây vẫn ví ngôi chùa tự như một bông sen và đường vào cổng làng như cuống của đài sen. Chùa được xếp hạng di tích lịch sử văn hóa cấp Quốc gia năm 1993.