Công tác hòa giải ở cơ sở có ý nghĩa quan trọng giúp ngăn chặn, tháo gỡ những mâu thuẫn nhỏ tại các gia đình, khu dân cư; hạn chế những đơn thư, khiếu kiện vượt cấp trong Nhân dân, góp phần đảm bảo ANTT, an toàn xã hội.
Tại tỉnh Vĩnh Phúc, với sự chỉ đạo tích cực của cấp ủy, chính quyền các cấp, hoạt động hòa giải ở cơ sở được tiến hành hiệu quả, đi vào nề nếp, đúng với quy định của pháp luật, từ đó giải quyết được những mẫu thuẫn ngay khi mới phát sinh.
Câu chuyện xích mích giữa gia đình bà Nguyễn Thị Thoa và gia đình ông Nguyễn Văn Lủi ở thôn Phúc Lập Trong, xã Tam Phúc, huyện Vĩnh Tường xảy ra cách đây khoảng hơn 1 năm, mâu thuẫn xoay quanh vấn đề tranh chấp lối đi giữa 2 gia đình. Cả hai gia đình đều vin vào cái lý của mình, chẳng ai chịu ai, cũng đã từng xảy ra xô xát. Tổ hòa giải của thôn ngay sau khi nắm được thông tin đã đến tìm hiểu nguyên nhân khúc mắc giữa 2 gia đình, từ đó có biện pháp giải quyết để giúp 2 gia đình có thể đối thoại và xích lại gần nhau. Vấn đề đặt ra là không được xem nhẹ bất cứ một mâu thuẫn nào.
Sau khi được các hòa giải viên phân tích mâu thuẫn và lý lẽ hợp tình hợp lý, bà Thoa đã nghe ra. Bà đã suy nghĩ lại và cho rằng trăm cái lý không bằng một tý cái tình, chấp nhận để lối đi cho gia đình nhà ông Lủi, để giữ gìn mối đoàn kết tình làng nghĩa xóm.
Tổ hòa giải là tổ chức của Nhân dân, do Nhân dân bầu. Để đảm nhận nhiệm vụ đội ngũ hòa giải viên phải đều là những người có uy tín trong cộng đồng, am hiểu kiến thức pháp luật, khéo léo vận động thuyết phục.
Tính đến nay, trên địa bàn tỉnh đang có 1278 tổ hòa giải với 7466 hòa giải viên. 100% thôn, tổ dân phó có tổ hòa giải. Từ năm 2018 đến nay có trên 6000 vụ việc được thực hiện hòa giải, tỷ lệ hòa giải thành đạt trên 80%, trong đó có 17 vụ việc hòa giải ở cơ sở được Tòa án ra quyết định công nhận. Các vụ việc hòa giải chủ yếu thuộc các lĩnh vực dân sự, hôn nhân gia đình, đất đai và các mâu thuẫn phát sinh trong cộng đồng dân cư.
Không ngại thứ 7, Chủ nhật, buổi trưa, buổi tối, các thành viên của tổ hòa giải thôn Hoa Phú xã Bình Dương huyện Vĩnh Tường luôn kiên trì, bền bỉ và đầy nhiệt huyết đến tuyên truyền, vận động từng gia đình, từng thành viên mỗi khi có xảy ra mâu thuẫn để gìn giữ tình làng nghĩa xóm và sự hòa thuận ấm êm của mỗi gia đình.
Đối với những vụ việc có tính chất phức tạp, tổ hòa giải tham khảo ý kiến của chính quyền, MTTQ cấp xã có lĩnh vực chuyên môn về tranh chấp, tiếp xúc đề nghị những người có ảnh hưởng, có uy tín hoặc có khả năng vận động thuyết phục đương sự hỗ trợ cho công tác hòa giải. Đây được xem là giải pháp hữu hiệu để giảm thiểu số lượng đơn thư khiếu nại tố cáo, kịp thời giải quyết các mâu thuẫn, tăng cường khối đại đoàn kết toàn dân.
Cũng nhờ có sự nhiệt tình và tâm huyết của thành viên tổ hòa giải thôn Hoa Phú mà mâu thuẫn giọt gianh giữa 2 gia đình ông Phan Văn Thắng và ông Nguyễn Văn Tuấn xã Bình Dương, huyện Vĩnh Tường được hóa giải. Hiện tại mối quan hệ tình làng nghĩa xóm giữa 2 gia đình được cải thiện và tình cảm hơn.
Nhiều địa phương nhờ làm tốt công tác hòa giải ở cơ sở nên đã hạn chế được số lượng đơn thư khiếu nại, tố cáo ngay cấp cơ sở, giữ gìn đoàn kết trong cộng đồng dân cư, góp phần không nhỏ vào công tác đấu tranh, phòng ngừa tội phạm và nâng cao hiệu quả quản lý cấp cơ sở. Nhân dân phấn khởi, hăng hái hưởng ứng phong trào xây dựng xã nông thôn mới nâng cao và thôn nông thôn mới kiểu mẫu.
Là tổ chức đầu tiên đứng ra hòa giải các mâu thuẫn ở cơ sở vừa mới phát sinh, tổ hòa giải luôn có vai trò, ý nghĩa trong đời sống xã hội, góp phần tăng cường mối đại đoàn kết trong cộng đồng dân cư, giữ gìn phát huy bản sắc văn hóa và kịp thời ngăn ngừa các hành vi vi phạm pháp luật. Vì vậy, việc cần thiết hiện nay là tăng cường bồi dưỡng kiến thức pháp luật, kỹ năng hòa giải và tạo điều kiện để các hòa giải viên giao lưu học hỏi lẫn nhau.
Với những giải pháp trên, thời gian tới hoạt động hòa giải ở cơ sở của tỉnh sẽ được tiến hành ngày càng hiệu quả, đi vào nề nếp, đúng với quy định của pháp luật. Đồng thời, đây sẽ là một kênh để đưa các chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước phổ biến vào đời sống Nhân dân./.
Mai Hương