Làng Phù Liễn nay thuộc xã Đồng Tĩnh, huyện Tam Dương, thờ bà Ngọc Kinh, con gái của một vị tướng quân thời các vua Hùng. Năm 40, bà cùng chồng và hai con trai đầu tham gia cuộc khởi nghĩa Mê Linh đánh Tô Định và đều hy sinh năm 43.
Bà Ngọc Kinh được thờ ở miếu sau chùa Phù Liễn nên gọi là miếu Chùa hay miếu Đức Bà. Chồng và con trai cả của bà được thờ ở miếu Thính, hay miếu Đức Ông. Con trai út được thờ ở đình Hức.
Để tưởng niệm bà cùng gia đình, hằng năm, nhân dân làng Phù Liễn tổ chức hai tiệc lớn và lễ hội. Ngày mồng Tám tháng Giêng, mở tiệc tưởng nhớ bà Ngọc Kinh. Trong tiệc phải có trò “đúc tượng” mà dân gian quen gọi là trò “đúc Bụt”. Ngày mồng Chín và mồng Mười tháng Giêng là tiệc dựng miếu, phong sắc, xướng ca khánh hạ. Nội dung chính là tổ chức hát (xướng ca). Trong tiệc có lễ rước kiệu ở các miếu riêng về đình để cộng đồng tế lễ. Lễ rước tổ chức vào buổi đêm, dưới ánh đuốc nên còn gọi là “lễ rước đêm”.
Trò “đúc Bụt” được tổ chức ở sân miếu Đức Bà. Đây là tiệc lệ riêng về bà Ngọc Kinh cùng ba thị nữ là Cao Cả, Cao Nhị và Cao út. Tại đây, cùng lúc diễn hai tích trò: trò “đúc Bụt” ở giữa sân làm trung tâm; trò trình nghề Sĩ - Nông - Công - Cổ ở vòng ngoài theo một đường tròn ước lệ, cùng chuyển động đồng trục (ước lệ) với trò “đúc Bụt” theo ngược chiều kim đồng hồ. Khi đã “đúc Bụt” xong, ông chủ tế vào làm lễ, xin âm - dương, các bà vãi bón trầu cau, bón xôi cho các Bụt. Khi thợ cả “đập lò” nấu đồng (tượng trưng) là kết thúc việc đúc.
Trò diễn tiến hành trong vòng 20 - 30 phút. Sau đó, cuộc “cướp chiếu” diễn ra cho đến khi ai đó cướp được thì đám đông tự giải tán. Các trò chơi dân gian khác như đấu vật, chọi gà... tiếp tục diễn ra đến hết buổi chiều.
ST