Tam Đảo được biết đến là khu du lịch nổi tiếng của Vĩnh Phúc với khí hậu bốn mùa mát mẻ và đã được vinh danh là một trong những thị trấn - điểm đến hàng đầu thế giới. Cùng với cảnh quan được thiên nhiên ưu đãi, người dân Tam Đảo đã tạo nên một sản phẩm đặc trưng gắn liền với điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng nơi đây, đó là rau su su Tam Đảo.
Thị trấn Tam Đảo nằm ở độ cao gần 1.000m so với mặt nước biển, được thiên nhiên ưu đãi, khí hậu quanh năm mát mẻ. Đây là điều kiện tự nhiên thuận lợi để Tam Đảo phát triển nhiều cây trồng trong đó có rau su su.
Từ năm 2008, rau su su của thị trấn Tam Đảo đã được công nhận là vùng trồng rau an toàn, mở ra hướng phát triển kinh tế mới cho người dân địa phương. Cũng từ đây, cái tên rau su su Tam Đảo trở nên quen thuộc trong các mặt hàng nông sản đặc trưng của Vĩnh Phúc.
Để xây dựng thương hiệu rau su su Tam Đảo, từ năm 2013, huyện Tam Đảo đã phối hợp với Chi cục quản lý chất lượng Nông lâm sản và thủy sản, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh triển khai mô hình sản xuất chuỗi su su an toàn theo tiêu chuẩn VietGAP, thu hút hàng trăm hộ tham gia.
Các hộ trồng rau su su từng bước thay đổi phương thức canh tác, tích cực áp dụng đúng quy trình kĩ thuật chăm sóc rau theo tiêu chuẩn. Sau nhiều năm được chứng nhận là vùng thực hành sản xuất nông nghiệp tốt VietGap, hiện nay, rau su su Tam Đảo đã được trồng theo hướng hữu cơ.
Với định hướng của cấp ủy, chính quyền và đặc biệt là được tham gia các lớp tập huấn chuyển giao khoa học kĩ thuật, đồng thời được hỗ trợ về phân bón hữu cơ, các hộ trồng rau su su ở thị trấn Tam Đảo đã nghiêm túc thực hiện trồng rau theo hướng hữu cơ. Người dân thị trấn xác định, việc mang đến cho người tiêu dùng sản phẩm an toàn cũng là phương thức quảng bá thương hiệu đặc sản của địa phương đến với du khách gần xa.
Hiện nay, thị trấn Tam Đảo có tổng diện tích18ha trồng rau su su, sản lượng đạt khoảng 35 tấn/ha/năm. Rau su su được khẳng định là một trong những cây trồng thế mạnh của địa phương và là nguồn thu nhập chủ yếu của không ít hộ gia đình nơi đây.
Gia đình ông Hoàng Văn Hiệu ở Tổ dân phố 2 trồng hơn 1.000m2 rau su su, trung bình mỗi năm cho lợi nhuận từ 60 đến 70 triệu đồng. Vào mùa thu hoạch, thương lái thường đến cắt tại vườn rau của gia đình ông và một phần sản phẩm được gia đình ông cung cấp đến các nhà hàng, khách sạn tại thị trấn. Thực hiện chủ trương gắn sản phẩm đặc trưng của địa phương với phát triển du lịch, gia đình ông Hiệu cũng như nhiều hộ trồng rau su su ở thị trấn Tam Đảo hướng đến mô hình mời du khách trải nghiệm cắt rau su su tại vườn. Cùng với đó, người trồng rau su su cam kết đảm bảo chất lượng, an toàn trong suốt quá trình trồng và chăm sóc.
Thực tế, không ít hộ trồng su su ở Tam Đảo đã và đang chuyển đổi mục đích sử dụng đất từ sản xuất nông nghiệp sang kinh doanh dịch vụ, khiến quy mô trồng su su khó có thể mở rộng, thậm chí có phần thu hẹp lại. Tuy nhiên, thị trấn luôn quan tâm thực hiện công tác quản lí chất lượng sản phẩm một cách chặt chẽ với mục tiêu giữ vững uy tín thương hiệu rau su su Tam Đảo.
Ở điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng trên cao khác hẳn với những vùng trồng rau su su ở các địa phương khác, rau su su Tam Đảo có hương vị rất riêng biệt. Song song với tăng cường công tác quản lí chất lượng đối với vùng trồng rau su su, thị trấn Tam Đảo đã thực hiện nhiều giải pháp giúp du khách có thể phân biệt và lựa chọn đúng rau su su của thị trấn núi.
Gắn phát triển rau su su với du lịch, dịch vụ được xác định là hướng phát triển bền vững cho một đặc sản của thị trấn Tam Đảo. Tại các nhà hàng, khách sạn, dịch vụ ẩm thực, rau su su Tam Đảo được kết hợp chế biến thành nhiều món ăn vừa truyền thống vừa mới lạ, hấp dẫn, như: nộm rau su su, rau su su chiên giòn, rau su su xào tỏi… Đặc biệt, rau su su còn được kết hợp với nhiều nguyên liệu khác tạo thành những món nướng, ẩm thực đường phố đầy lôi cuốn, được du khách trong và người nước yêu thích khi đến với thị trấn Tam Đảo.
Cùng với sự năng động, sáng tạo của cấp ủy, chính quyền và người dân địa phương, rất cần có sự quan tâm hơn nữa của các cấp ngành chức năng để thương hiệu nông sản rau su su Tam Đảo tiếp tục khẳng định là một sản phẩm ẩm thực đặc sắc của du lịch Tam Đảo nói riêng và du lịch Vĩnh Phúc nói chung.
Đầu năm 2022, Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch đã công nhận Tam Đảo là khu du lịch quốc gia thứ 7 của cả nước. Đặc biệt, tháng 11/2022, Thị trấn Tam Đảo đã vượt qua hàng loạt địa danh nổi tiếng trên thế giới, được tổ chức World Travel Awards - một tổ chức uy tín về du lịch, vinh danh là “Thị trấn - Điểm đến hàng đầu thế giới năm 2022”.
Đây là niềm tự hào và cũng là động lực để thị trấn Tam Đảo tiếp tục thực hiện tốt hơn nữa chất lượng dịch vụ, đảm bảo về môi trường du lịch an toàn, văn minh, tăng cường thu hút đầu tư xây dựng các sản phẩm dịch vụ du lịch hấp dẫn. Đây là cơ hội để Tam Đảo quảng bá những sản vật địa phương đến bạn bè quốc tế, đồng thời những sản phẩm thế mạnh của địa phương cũng là một điểm nhấn tạo ấn tượng đối với du khách khi ghé thăm Tam Đảo, Vĩnh Phúc./.
Tuyết Minh