Nấm hương mọc trên những thân cây gỗ xốp, nhiều nhựa như sung, mít, ngái, vả đã sắp mục. Trước kia, người Tam Đảo chuyên lấy nấm hương mọc tự nhiên. Ngày nay, một số người đã biết trồng. Người ta ngả những loại cây gỗ xốp, dùng loại búa chuyên dùng, lớn hơn búa đanh một chút, có mỏ vằm nện vào thân gỗ, khoét thành các hố to bằng miệng chén uống nước. Khi gỗ khô, ráo rựa, mới cấy bào tử nấm vào các hố ấy, phủ mỏng một lớp mùn, rồi tưới nhẹ giữ độ ẩm.

Bánh khoai sọ thôn Đông Mẫu, xã Yên Đồng, huyện Yên Lạc là một loại bánh truyền thống có từ lâu đời nhưng ngày nay đã mai một dần. Do thời gian sinh trưởng của cây khoai sọ gần 1 năm, năng suất không cao nên ngày nay ít trồng. Khoai sọ khi thu hoạch, rũ sạch đất để nguyên cả khóm (vầng) khi sử dụng mới bẻ riêng từng củ. Trong 1 khóm khoai (vầng khoai) người ta chia làm 3 loại: củ cái là củ từ khi trồng nó lớn lên, củ nàng ả là củ được sinh ra từ củ cái, củ con là củ được sinh ra từ củ nàng ả. Chỉ có củ cái được chọn làm bánh còn củ nàng ả, củ con làm bánh thì bị nhão ăn không ngon.

Kẻ Mỏ là tên nôm của xã Minh Tân nay là thị trấn Yên Lạc, có bánh tai mèo làm cầu kỳ nhưng ăn rất ngon. Nhiều nhà biết làm, cách làm như sau: Xưa thường chọn gạo tám, ngày nay chọn các loại gạo chất lượng cao, thơm và dẻo như Hương thơm số 1, bánh làm ra trắng, trong và dẻo. Gạo phải ngâm từ 10-12 giờ, có thể lâu hơn đến 24 giờ sau đó vớt ra vo sạch, để ráo nước đem giã thành bột khô hoặc xay thành bột nước. Ngày nay do có điều kiện thuận lợi hơn nên hầu hết làm bằng bột nước, vừa rút ngắn được thời gian vừa làm dễ hơn.

Trò là tên nôm của làng Phương Trù xã Yên Phương. Đậu Trò là món ăn ngon, có từ lâu đời. Trong dân gian có câu: “Muốn ăn giả đậu xào hành Trốn cha, trốn mẹ theo anh về Trò”.

Về Yên Lạc, được thưởng thức món tương xã Đại Tự dùng để kho cá, chấm rau xanh ai cũng thích. Chỉ có tương Đại Tự mới là loại thơm ngon có tiếng trong vùng. Nguyên liệu được làm từ mốc gạo tẻ, đậu nành rang và muối trắng.

Nem và chạo là 2 món ăn rất ngon, là đặc sản của nhiều làng quê thuộc huyện Yên Lạc.

Ngày xưa từ “kẻ” chỉ các thôn, làng. Theo nhà sử học Trần Văn Giàu đến đầu thế kỷ XVIII dần dần từ kẻ được thay bằng thôn, làng. Nhưng những nơi có chợ đôi khi người ta vẫn dùng từ kẻ như kẻ Mỏ, kẻ Đanh, kẻ Lầm, kẻ Rau, kẻ Lác… cho đến ngày nay.   

Xã Thượng Trưng, không chỉ được mọi người biết đến là một xã giàu truyền thống cách mạng, hiếu học, khoa bảng mà còn là quê hương của rau rút- thứ rau bình dị của người dân lao động đã trở thành thứ đặc sản, đến mức mà những người con xa quê thường truyền tai nhau rằng về quê vào mùa hè đầy nắng mà chưa được ăn và uống bát nước rau rút luộc thì coi như chưa cảm nhận hết vẻ đẹp của hồn quê Việt.

Làng cổ Vạn Hạnh (nay là thôn Phú Hạnh, xã Thượng Trưng) không chỉ được biết đến là một vùng đất giàu truyền thống cách mạng mà còn nổi tiếng với văn hóa ẩm thực đa dạng, phong phú. Từ nhiều đời nay, người làng Vạn Hạnh đã làm nên các loại bánh dân dã thấm đượm hồn quê như: Bánh hòn tai, bánh tẻ mật, bánh giầy...; song có lẽ, món ăn để lại ấn tượng sâu đậm nhất chính là bánh đúc. Đây là món ăn cổ truyền, quen thuộc, gần gũi của làng - quen thuộc đến mức tên bánh đúc đã thực sự gắn với tên làng.

Về làng Vân Giường xưa, nay là thôn Vân Giang (xã Lý Nhân), chỉ cần bước chân đến đầu làng thì ai cũng cảm nhận được “hồn quê”. Hồn quê chính là những âm thanh lách cách của nghệ nhân thủ công đục, chạm như một bản nhạc du dương vọng ra từ các gia đình; là hương thơm phức của vị rượu nếp - đặc sản gia truyền nổi tiếng từ bao đời nay mà người dân Vân Giang đã làm nên.