Tết Nguyên đán là ngày Tết cổ truyền của dân tộc Việt Nam. Cùng với sự phát triển của xã hội, Tết Nguyên đán đã có những thay đổi nhất định, đặc biệt là trong suy nghĩ của giới trẻ. Vậy ngày nay người Việt trẻ đón Tết thế nào và quan niệm của họ về ngày Tết truyền thống ra sao?

Người dân ở vùng Thất Sơn (tỉnh An Giang) đến nay vẫn truyền tai nhau những câu chuyện li kỳ về những con rắn khổng lồ mà họ từng gặp hoặc được nghe kể lại ở vùng Bảy Núi. Những con rắn này được tôn sùng là “rắn thần” trong tư duy văn hóa và tín ngưỡng dân gian của người dân nơi đây.

Tết là dịp trẻ em được cùng bố mẹ đến thăm, mừng tuổi ông bà, họ hàng và nhận lì xì - phong tục mang ý nghĩa chúc phúc và may mắn đầu năm. Tuy nhiên, không phải trẻ nào cũng biết cách ứng xử đúng mực khi nhận lì xì. Thạc sĩ, bác sĩ Nguyễn Quốc Cường, Khoa Phòng khám chất lượng cao – Tâm lý, Bệnh viện Nhi đồng 2 (TP Hồ Chí Minh), chia sẻ một số cách để giúp trẻ hiểu rõ ý nghĩa của tục lệ này và ứng xử phù hợp trong dịp Tết.

Cá nhân tôi cũng cảm thấy tương đối “nản” mỗi khi Tết đến xuân về, nhất là khi nhìn thấy các cháu, các em nhỏ mở phong bì lì xì ra ngay trước mặt mọi người, rồi xem có bao nhiêu tiền, hoặc là cuối dịp Tết, bọn trẻ ngồi đếm xem là năm nay được mừng tuổi bao nhiêu...

Trong văn hóa tâm linh của người Việt, mâm ngũ quả ngày Tết giữ một vị trí quan trọng, thể hiện lòng thành kính với tổ tiên và đạo lý uống nước nhớ nguồn.

Nghi lễ thả cá chép, dựng cây nêu trong hoàng cung xưa được tái hiện tại Hoàng thành Thăng Long, đặc biệt là nghi lễ đổi gác tại cấm thành Thăng Long xưa lần đầu tiên được nghiên cứu phỏng dựng.

Trung tâm Bảo tồn Di sản Thăng Long - Hà Nội tổ chức chuỗi hoạt động Tết từ ngày 20-1 đến 6-2 gồm nhiều hoạt động đặc sắc nhằm phát huy giá trị các nghi lễ Tết tiêu biểu của cung đình cũng như những phong tục Tết dân gian truyền thống của Thăng Long xưa, Hà Nội nay.

Cũng như người Kinh và nhiều dân tộc khác có Tết Nguyên đán thì người Hà Nhì sinh sống nơi thượng nguồn sông Đà, thuộc huyện Mường Tè (Lai Châu) đón tết riêng - Tết cổ truyền Khụ Sự Chà. Cùng với hoạt động thăm hỏi, chúc nhau những điều may mắn, Tết cổ truyền của đồng bào nơi đây còn diễn ra với nhiều phong tục, hoạt động mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc.

Tết và các phong tục của Tết đã ra đời cả nghìn năm trước, với xuất phát điểm từ một xã hội nông nghiệp. Cùng với sự vận động, phát triển của xã hội, lối sống, nhu cầu của từng cá nhân, gia đình cũng có nhiều thay đổi. Bởi thế cách gìn giữ, lan tỏa giá trị của Tết chính là đi tìm sự thích ứng, hài hòa để những nét đẹp văn hóa truyền thống được nối dài và tiếp tục phát huy trong xã hội hiện đại.

Lễ cúng hóa vàng là nghi thức không thể thiếu trong dịp Tết của các gia đình Việt, mang ý nghĩa tiễn đưa các cụ về cõi âm, thể hiện lòng tôn kính, biết ơn Tổ tiên luôn che chở, phù hộ cho con cháu.