Tết với dân miệt hai mùa mưa nắng gần như ngày hội gia đình, con cháu xa xứ tìm về quê cha đất tổ, dịp rảnh rỗi cả nhà đoàn tụ cơm nước đầm ấm. Vì vậy hiếm nhà nào đi chơi xa trong các mùng.

Tết Nguyên đán là ngày lễ cổ truyền lớn nhất trong năm. Tuy vậy, nhiều nghi lễ, phong tục ngày Tết chưa được thế hệ trẻ hiểu rõ. “Kể chuyện văn hoá Việt” là bộ sách không chỉ giúp các độc giả nhỏ tuổi mà còn giúp những người trưởng thành hiểu sâu hơn về những phong tục, nét đẹp văn hoá người Việt nói chung và trong dịp Tết nói riêng.

Lễ khai bút đầu Xuân ở Đền thờ thầy giáo Chu Văn An là việc làm thiết thực thể hiện truyền thống, đạo lý uống nước nhớ nguồn, tôn sư trọng đạo của dân tộc Việt Nam nhằm tỏ lòng thành kính của hậu thế.

Cho đến tận hôm nay, dân gian vẫn lưu truyền câu nói: “Mùng 1 Tết cha, mùng 2 Tết mẹ, mùng 3 Tết thầy” như lời nhắc nhở về phong tục, thứ tự chúc Tết.

Đến Bắc Sơn những ngày Xuân, du khách phương xa luôn bất ngờ với điệu Hát ví Tày - một trong những "đặc sản" trong kho tàng văn hóa dân gian của người Tày Bắc Sơn.

Lẫn trong tiếng khèn dìu đặt, tiếng sáo gọi bạn vi vút ngân vang vào vách núi, là náo nức tiếng hát giao duyên trầm bổng của những đôi trai gái xúng xính quần áo, váy mới, hòa cùng bản nhạc của hoa đào, hoa mận, của mầm xanh cựa mình vươn chồi biếc, tạo nên một cung đàn mùa xuân đầy màu sắc giữa đất trời Tây Bắc. Lên Tây Bắc những ngày đầu xuân, không khí rạo rực và tưng bừng của lễ hội xuân khiến lòng người phấn chấn, thêm yêu vùng đất Tây Bắc xa xôi…

Vào dịp Tết hay trong các lễ cưới truyền thống, người Mông Yên Bái thường hát dân ca và múa khèn, những làn điệu hát ru, hát đối, hát đố, hát giải, dân vũ... phản ánh khát vọng chinh phục tự nhiên.

Người Phù Lá ở xã Tà Chải (huyện Bắc Hà, Lào Cai) cho đến nay vẫn còn giữ một số tập tục truyền thống. Một trong số đó là lễ quét ma đầu năm mới, với mong muốn một năm mới bình yên, cây cối bội thu hoa trái và gặp nhiều may mắn. Điều đặc biệt là những người thực hiện lễ quét ma lại là các bé trai trong nhà, với những lời hò hét vui nhộn, khiến những người được tham dự lễ cũng cảm thấy phấn khích, vui vẻ.

Theo các nhà nghiên cứu, có bốn nền văn hóa trà trên thế giới là Chanoyu (trà đạo Nhật Bản), Kungfu tea (trà pháp Trung Hoa), Panyaro của người Triều Tiên và Trà Sen (Việt Nam). Cùng với các nước phương Đông, thói quen uống chè và văn hóa trà của người Việt Nam đã có từ hàng nghìn năm trước…

Dù đã ít nhiều mai một và không còn xuất hiện ở thành phố, nhưng ở nhiều làng quê Việt cứ sau ngày 23 tháng Chạp hàng năm, cây Nêu được dựng nên để "giữ nhà" trong dịp Tết.